Anasayfa KeşfetArkeoloji Neolitik Köprü

Neolitik Köprü

Ayşegül Parlayan Özalp

Avrupa’da çiftçiliğe dayalı ilk yerleşik köy yaşantısının başlangıcını araştıran bilim insanları, Anadolu’nun bu konuda nasıl bir rol oynadığını anlamak amacıyla biyolojik kanıtların izini sürüyor.

Bursa Aktopraklık Höyük’te açığa çıkarılan tarihöncesi mezarlardan, BEAN Projesi DNA veri tabanının oluşturulmasına katkı sağlamak için 40 örnek alındı.

Bursa Aktopraklık Höyük’te açığa çıkarılan tarihöncesi mezarlardan, BEAN Projesi DNA veri tabanının oluşturulmasına katkı sağlamak için 40 örnek alındı.

ATLAS EYLÜL 2013/SAYI:246

Marmaray Projesi kapsamında Yenikapı ile Bursa Aktopraklık ve Barçın Höyük’te sürdürülen kazılar buralarda Avrupa’daki çağdaşlarıyla etkileşim halinde toplulukların yaşadığını gösteriyordu. Avrupa ve Anadolu Neolitiği Arasında Köprüler Kurmak başlıklı proje (BEAN – Bridging The European and Anatolian Neolithic) ile de bu topluluklar arasında biyolojik bir ilişkinin olup olmadığı araştırılacak. Yedi Avrupalı araştırma kurumundan bilim insanlarının katıldığı projeye, Marie Curie Faaliyetleri programından ödül olarak Avrupa Komisyonu’nca dört yıllık bir kaynak sağlanmış bulunuyor.

Almanya Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden Prof. Dr. Joachim Burger’in koordinatörlüğünde yürütülen Avrupa ve Anadolu Neolitiğini Buluşturma Projesi’nin Türkiye’deki ortağı İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı’ndan Doçent Dr. Necmi Karul. Projenin önemini şöyle vurguluyor:

“Avrupa’da besin üretimine dayalı yerleşik yaşamın bu bölgeye dışarıdan geldiği biliniyor ve bunda Anadolu’nun önemli bir role sahip olduğunu düşünüyoruz. BEAN Projesi için DNA örnekleri toplanan Aktopraklık Höyük, 8 bin 500 yıl öncesine dayanan ve bin yıl boyunca kesintisiz olarak devam eden bir yerleşim. Eldeki veriler Aktopraklık örneğinde olduğu gibi Marmara ve Ege bölgelerindeki tarihöncesi yerleşimlerde gelişkin ve organize köy toplumlarının olduğunu gösteriyor. Bu bölgeler besin üretimine dayalı yerleşik yaşamın ilk olarak görüldüğü Yakındoğu çekirdek bölgesi ile bu yaşam biçiminin sonraki aşamalarının izlendiği Avrupa arasında bir temas noktasıdır. Dolayısıyla bu coğrafya iki bölge arasındaki etkileşim biçimlerinin anlaşılması bakımından da önem taşır. Aktopraklık Höyük’ten alınan DNA örnekleri Kuzeybatı Anadolu ve Güneydoğu Avrupa’dan alınan örneklerle karşılaştırılacak. Böylelikle kültürel etkileşimin açık bir şekilde izlendiği iki bölge Neolitik dönem topluluklarının antropolojik ve genetik açıdan da karşılaştırılması sağlanacak.’’

“DNA Araştırmaları Arkeolojide Yeni Bir Boyut”
Almanya, İngiltere gibi Batılı ülkelerden ve yerli bilim insanlarının desteğiyle yürütülen proje genetik, arkeoloji ve bilgisayar uzmanlarıyla farklı disiplinleri bir araya getiriyor. Arkeolojik kazılarda açığa çıkarılan maddi kalıntıların anlattıklarına ek olarak insan kemiklerinde yapılacak DNA araştırmaları da kapsamlı sonuçlara ulaşmaya olanak sağlayacak. Nitekim koyun, keçi gibi evcil hayvanların Neolitik dönemde Anadolu’dan Avrupa’ya gittikleri düşünülürken BEAN Projesi ile insanların da bu hareketin içinde olup olmadığı; başka bir deyiş ile Avrupa’daki ilk çiftçiler arasında biyolojik kökenleri Anadolu olan insanlar olup olmadığı araştırılacak.

 

Benzer Yazılarımız

Yorum Yap