Anasayfa Atlas Rotaları
Kategori:

Atlas Rotaları

Atlas RotalarıDoğa CoğrafyaGezi

Çanakkale koyları: Dünyanın atardamarı

Özge Çolak
Özge Çolak

“El değmemiş!” Bu söz, Çanakkale’nin iç içe, art arda yüzlerce koyu için haklı olarak söyleniyor. Öyle ki büyük metropollerin dibinde olmasına karşın bu kıyılar Akdeniz fokunun ve Caretta caretta gibi hassas canlıların yuvası. Anadolu’nun kuzeybatısında dünyanın en eski ve işlek boğazıdır Çanakkale. Denizlerin dışa açılan kapısıdır. Marmara’yla Ege’yi bağlar; Trakya’yla Anadolu’yu ayırır. Ne var ki bir yandan santrallar, bir yandan yoğun atık ve zehir üreten sanayi kuruluşları şimdi bu kıyılara hücum ediyor.

YAZI: TEVFİK TAŞ / FOTOĞRAFLAR: TOLGA İLDUN

Kandırılmış babaları tam onları kurban etmek üzereyken, bir koç, nam-ı diğer Altın Post, iki çocuğu aldığı gibi Anadolu’nun kapılarına doğru yola çıkar. Ne var ki Çanakkale Boğazı’na girdiğinde, kız kardeş Helle, boğazın sularına düşer. Bu yüzdendir ki antikçağdan beri boğazın adı Hellespontos’tur, yani Helle’nin Denizi...

Çanakkale Boğazı’nın uç dönemecindeki Assos Koyu’nu tepeden gören akropolde, yani yüksek kentte Tanrıça Athena için yapılan tapınağın sütunlarının altından bakarken bize uçsuz görünen bu denizlerin birbiriyle bağını izliyorum. Köşeyi dönünce Edremit Körfezi, ki bizim “koy” dediğimiz oluşumların eski Yunancadan beri karşılığı “körfez”dir. Boğaza doğru dönünce yönünü, bir koylar evrenine giriyor insan. (En üstteki fotoğraf: Çanakkale Boğazı, Trakya ve Anadolu yakaları arasında işleyen deniz taşıtlarıyla da ünlü. Şimdi altı şeritli bir otoyol geçişi için “1915 Çanakkale Köprüsü” inşa ediliyor. Köprü için 352 kilometre boyunca çoğu yerde ormanlar kesilerek 10 kilometrekare alana asfalt dökülecek. Gelibolu’nun Sütlüce bölgesinden de köprünün yükselen ayakları görülebiliyor.)

Osmanlı’nın ilk yıllarında duvarları, buradaki antik çağların malzemesiyle yapılmış, kapı söveleri Ezine’den bir kiliseden getirilmiş Murat Hüdavendigâr Camii’nin serinliğinde uçurumdan aşağıya bakıyorum. Yeryüzü felsefesinin mihenk taşı Aristoteles de buralarda dolaşmış, Hıristiyanlığın ilk örgütleyicilerinden Tarsuslu Aziz Paulus da.

Bir yandan göz eriminde Edremit Körfezi, diğer yol sizi Babakale Koyu’na, o antik liman yerleşimine çağırır ve buraların anlaşılmasına emek verenler der ki, “eski çağlarda bölgenin adı Troas’tır.”

Babakale’ye doğru yola çıkarken aklım alıp veriyor; buraya başlangıç mı demeliyim, yoksa boğazın son noktası mı?Bunu ne tarih, ne de coğrafya bakımından bilebilirim.

Biga Yarımadası Çanakkale’nin Marmara Denizi’ne bakan yüzü. Kıyılarının insan faaliyetinin az az olduğu bölgeleri, Akdeniz foklarının yaşayabileceği denli temiz.

Şimdi, aslında hangi noktadan hareket edersek edelim bir koylar dünyasının içine gireriz. Bu sadece bugün “plaj” dediğimiz kesitlerle sınırlı değildir. Elbette plajların neredeyse yüzde doksan dokuzu bir koydur, ya da bir koyun içindedir, ama onların yanında yöresinde, dışarıdan gelenin adını sanını hayli zaman harcayarak öğrenebileceği yüzlerce koy vardır. Koyun tanımlarından biri de denizlerin, karaların içine doğru yaptığı görece sığ girinti değil midir?

Babakale balıkçı limanı, burnu, deniz feneri, Sultan Baba Türbesi’yle dünyanın bir ucuna kurulmuş şirin bir köy duygusunu bugün de yaşatıyor insana. Bu koyda, Osmanlı’nın bu bölgedeki kaleler sistemi içinde yaptırdığı son kale (Hırzül Bahr) vardır; çünkü burası, hafif çaprazındaki Midilli önlerini mesken tutmuş deniz korsanlarının saldırılarından 18’inci yüzyıla kadar etkilenmeye devam etmiştir. Babakale Burnu’ysa, denizin bir “V” gibi oyduğu Balıkesir hattının da, Çanakkale Boğazı’na açılan hattın da uç noktalarından biridir.

Biga Yarımadası, tarım ve hayvancılığın yapılabildiği bölgelerden biri. Fakat kimi linyit, kimi ithal kömürle çalışan santralların bu alanlar üzerindeki olumsuz etkisi gün geçtikçe artıyor.

Buradan Geyikli’ye, Çanakkale Boğazı’nın girişine doğru, bugünkü ana yolun paralelinde bir sahil yolu var. Adlarını yerel denizci-balıkçı milletinden, ya da meraklısından başka kimsenin bilmediği onlarca koy dizilmiştir bu hatta.

Bir anlamda koyların minyatürünü görmek isteyenler yan yana duran iki güzelliğe; Bozcaada ve Gökçeada’ya bakmalı derim.

*Yazının tamamını 327 sayılı Atlas Dergisi Temmuz 2020’de bulabilirsiniz.

ATLAS TEMMUZ 2020

1 yorum
3 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıDoğa CoğrafyaGezi

Trans Toroslar

Özge Çolak
Özge Çolak

Atlas, Anadolu’nun en görkemli dağ silsilelerinden Toroslar’ı zorlu bir maceranın ardından batıdan doğuya aştı. Antalya’dan itibaren Konya-Karaman-Mersin il sınırlarını dağdan geçen Ersin Demirel, altı günde 756 kilometre yol kat etti.

YAZI VE FOTOĞRAFLAR: ERSİN DEMİREL 

Dağların çağrısına karşı koymak zordur. Antalya’da Konyaaltı sahilinde başımı her kaldırışımda, karlı zirveleriyle Toroslar’ın çağrısını duyarım. Körfezin batısında Batı Toroslar (Beydağları), doğusunda ise şehir merkezinden başlayıp Mersin’e varan Orta Toroslar uzanır. Bir gün yine onların çağrısını dinlerken, aklıma bir fikir düştü: Yıllarca Anadolu göç yollarını yürümüş, dağlarına tırmanmış, bisikletle uzun etaplar tamamlamıştım. Acaba Toroslar’ı da batıdan doğuya aşabilir miydim? Bu fikrin heyecanıyla, Karadeniz başta olmak üzere yıllarca Anadolu’nun sayısız yolunu arşınlamış arkadaşım Sinan Yeğin’i aradım. O da heyecanıma ortak oldu ve hemen rota üzerinde çalışmaya başladık. Daha önce parça parça geçilen Toroslar’ın bütünsel haritasını çıkardık, sağlam bir ekip oluşturduk ve hazırlıkları tamamlayıp yola koyulduk. Aylardan eylüldü, ama yaz henüz Akdeniz’i terk etmemişti. Sert iklim koşullarından önce ideal günlerdeydik. (en üstteki fotoğraf: Mersin Çiniligöl üzerindeki Katırçayırı Tepesi’nden Bolkarlar ve Kadıncık Vadisi’ne bakış. )

Trans Toros rotamız, bir şafak vakti Antalya’nın Akseki ilçesinde başladı. Denizden yaklaşık 1000 metre yükseklikteki Akseki, Konya ve Antalya arasındaki eski göç yolları üzerinde bulunuyor. Samsun’dan gelen ekiple burada buluştuk ve araçlarımızı toprak ve orman yollara vurduk. Yoğun sedir, çam ve köknar ağaçlarının sarıp sarmaladığı oksijen deposu ormanlardan geçerek Yedikaza (Eğrigöl) Yaylaları’na doğru yükselmeye başladık. 1800 metreden sonra bitki örtüsü yerini fundalık ve çayırlıklara bırakırken, Yörükler göründü. Çay ve ayran davetlerini üzülerek geri çevirdik, çünkü çok geç olmadan ilk kamp alanına yetişmemiz gerekiyordu.

Çoğunlukla Türkmen (Yörük) boylarının kullandığı Toros yaylaları, coğrafi koşulları gereği yer yer çıplak ve boz görünüm taşıyor. Taş kulübeler veya çadırlarda yaşayan Yörüklerin seçtiği alanlardan biri de Taşeli Platosu’nun geniş çayırlıklarındaki Yedikaza Yaylaları. Bu bölgede doğa, Geyik (2877 m), Yıldız (2560 m) ve Karadağ (2509 m) dağlarının yarattığı doğal göllerden beslenerek yeşillenip coşuyor. Küçük boz tepeler ve karlı zirveler arasında toprak yol kâh alçalıp kâh sarplaşarak bizi Kırkhaklık ile Seydişehir’e ulaşan Han Boğazı üzerinden Çimi, Çukurbey ve Göktepe yaylalarına taşıyor. İlkyaz gelip karlar eridiğinde pek çok göl ve gölcükle apayrı bir güzelliğe bürünüyor Yedikaza. Yolun devamındaki nice yaylada Toros Yörük yaşamından kesitler izliyor, göller geçiyor ve Geyik Dağı’nın Sultanana (Giği) Zirvesi’nin kuzeydoğu eteklerinde yer alan 2350 metre rakımdaki Eğrigöl’e erişiyoruz öğle vakti.

İlvat Gölü, Antalya’nın Akseki ilçesine 35 kilometre uzaklıkta yer alıyor. 2 bin 229 metrelik Akdağ eteklerindeki göl, yaz sonu suyu azalsa da, sabahın ilk ışıklarında ayna gibi parıldıyor.

Artık Konya sınırlarındayız. Kuzeye yönelerek Hisarlık Yaylası ve İnbaşı üzerinden 18’inci yüzyıl din âlimi Ebu Said Muhammed Hadimi dönemine dek küçük bir köy olarak kalan Hadim ilçesine varıyoruz. Burada akaryakıt ikmali yapıp Kalınağıl Köyü’ne geçiyor ve içinden Balcılar Çayı geçen Gürleyen Kanyonu’nu fotoğraflıyoruz. Duvar yükseklikleri 500 metreyi bulan, kimi yerde birkaç metreye kadar daralan bu karanlık dehliz, Taşeli Platosu’nun yüksek kısımlarından izlenebiliyor. Sırada, Kartal Dağı’nın güneyindeki Yerköprü Şelalesi var. Toroslar’ın bağrından doğan Göksu Nehri, yeraltında yaklaşık 500 metre uzunluğundaki karanlık bir dehlizin içinden geçerek Bademli Köyü yakınlarında gökyüzüyle yeniden buluşuyor. Tam bu noktada, kollarından biri olan Karasu, şelale olup üstüne dökülüyor. İki akarsuyun birleştiği noktada, şelale ve mağara ağzı oluşumlarıyla bir doğa harikası ortaya çıkıyor. Hadim’e 39 kilometre uzaklıktaki şelaleden uzaklaşıp orman içine kamp atıyoruz.

İkinci güne, Toroslar’ın kalbindeki bir diğer doğal güzellik olan Taşkent sınırları içindeki Çetmi Şelalesi ile başlıyoruz. Özellikle bahar aylarında çoğalan sularıyla cüssesi büyüyen şelale, yaz ortasına dek küçük bir gölet oluşturuyor. Yöre sakinlerinin “Ayboğazı” da dediği şelaleden sonra yol bizi Karaman il sınırlarına taşıyor.

Taşeli Platosu’nun engebeli düzlüğü, bir kaya denizini andıran görünümüyle bölgenin karstik yapısının tipik özelliklerini sergiliyor. Bu bölgede yer alan Başyayla’da, Romalıların kurduğu on şehirden biri olan Kirazlıyayla, eski adıyla Lauzados’u (Lafsa) görüyoruz. Kuzeydeki kaya bloğunun sırtlarında kaya içlerine oyulmuş binlerce kaya mezarı ve barınak bulunuyor. Bu mağaralardan çoğu insan eliyle oyulmuş. Kirazlıyayla’nın bir kilometre kuzeyinde yer alan bu kalıntıların Lauzados şehrine ait olduğu bir gerçektir.

Karaman’da elektrik üretimi için Göksu Nehri üzerine 2002 yılında inşa edilen Ermenek Barajı, tarihi Görmeli Köprüsü başta olmak üzere pek çok alanı su altında bırakarak geniş bir alana yayılıyor.

Sarp kayaların bulunduğu bir platoda doğal kayalıklarla çevrili bir kalenin önüne konuşlanan Ermenek, tarihi derinliği olan bir yerleşim. Romalıların kurduğu on şehrin de (İsauria Dekapolis) merkeziymiş. Eski çağlarda Maraspolis ve Germenikopolis isimleriyle anılan yerleşimde Kale, Tol Medrese, Sipas Camii, Damlaçalı Kilisesi, Akmanastır, Ala Kilise, Uğurlu Köristanı, Maraspoli Mağarası ziyaret edilebiliyor.

Kuzeye yöneliyoruz. Balkusan Barajı’nı geçtikten sonra doğu yönünde bir virajı dönerken, kapağı kırık bir lahit Mersin sınırlarındaki Balabolu (Adrassus) antik kentine ulaştığımızı haber veriyor. Mut ilçesine bağlı bu Kilikya kenti, derin bir vadinin yamacına kurulmuş. Kilise, yapı temelleri, sarnıçlar, sayısız lahit ve kaya mezarı arasında uzun süre dolanıyoruz. Nekropol alanındaki lahitlerin kapak ve gövdelerindeki motifler kentin geçmişi ve büyüklüğü hakkında konuklarına bir fikir veriyor.

Günü Teke Dağı ormanlarında, Göksu Vadisi ve Mut manzaralı bir noktada noktalıyoruz.

*Yazının tamamını 327 sayılı Atlas Dergisi Temmuz 2020’de bulabilirsiniz.

ATLAS TEMMUZ 2020

0 yorum
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıDoğa CoğrafyaGeziKültür

Yüzlerin peşinde Etiyopya

Özge Çolak
Özge Çolak

Afrika Boynuzu’nda doğa ve tarih hazineleriyle bezeli, tüm kıtaya damgasını vurmuş köklü topraklar buralar. Kuzeyde ülkenin Hıristiyanları için kutsal Lalibela kentinden güneyde kabilelerin yaşadığı Omo Vadisi’ne kadar Etiyopya farklı kültür bölgelerine sahip çok özel bir ülke.

Yazı ve Fotoğraflar: Lütfi AYGÜLER

Afrika Boynuzu olarak bilinen, Hint Okyanusu’na doğru uzanan geniş çıkıntıda binlerce yıllık geçmişe sahip bir ülke Etiyopya. Ama coğrafi ve kültürel zenginliğine, kıta için taşıdığı öneme rağmen kendini dünyaya uzun süre açmamış, göz önünde olmamış gizemli bir diyar…

Etiyopya Hıristiyanlarının tarihi merkezlerinden Lalibela’daki Bete Giyorgis Kilisesi, tek bir kaya bloğunun oyulmasıyla yapılmış mimari bir başyapıt. Kilise, UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki Lalibela’nın en ünlü eserlerinden.

Bu uçsuz bucaksız ülke, birbirinden çok farklı bölgelere ayrılıyor. Etiyopya’nın en ünlü köşelerinden biri kuşkusuz UNESCO Dünya Miras Listesi’nde de yer alan Lalibela. Sabahın erken saatlerinde, güneşin ortalığı tam olarak aydınlatmadığı bir zamanda tanıştığımız Lalibela, o haliyle gözümüze daha da etkileyici görünüyor. Bu kutsal şehir, geçmişleri yüzyıllar öncesine uzanan çok sayıda kiliseye ev sahipliği yapıyor.

En önemli özellikleriyse büyük kaya bloklarına oyularak yapılmaları, kiliselerin aslında tek parçalık devasa bloklar olması. Bu mimari harikalar dünyanın her yerinden ziyaretçiyi kendine çekiyor. Etiyopya, 4’üncü yüzyılda Hıristiyanlığı ilk benimseyen bölgelerden biri olmuştu. Günümüzde ise nüfusun yüzde 43’ü Ortodoks, yüzde 18’i Protestan, yüzde 34’ü Müslüman. Geri kalanı ise geleneksel inançlarını sürdürüyor. Lalibela’nın kiliseleri özgün mimari tarzlarıyla bana, Rodin’in “ben taştan fazlalıkları atıyorum, geriye heykel kalıyor” sözlerini anımsatıyor. Burada kiliseler farklı yerel özellikler gösteriyor; yerler halıyla kaplı, İsa heykeli önünde secde ediliyor, sanki farklı âdetler uyum içinde bir araya geliyor.

 

Lalibela’nın nüfusu ağırlıklı olarak Ortodokslardan oluşuyor. Kentteki tarihi dini yapılar hâlâ yoğun olarak kullanılıyor. Buradaki kiliseler farklı yerel özellikler gösteriyor, örneğin yerler halılarla kaplı.

ÖZGÜR AFRİKA

Etiyopya yaklaşık 110 milyonluk nüfusuyla, Nijerya’nın ardından Afrika’nın en kalabalık ikinci ülkesi. Afrika’nın dünü ve bugününde gerçekten önemli bir yere sahip. Bu noktada Etiyopya’nın tarihte sömürgecilerin yıkıp geçtiği Afrika’da başka güçlerin boyunduruğuna girmediğini, özgürlüğünü koruduğunu da belirtmek gerekiyor. Bu durum Afrika’nın diğer ülkelerinde büyük saygı uyandırmış, birçok ülke ulusal bayrağında Etiyopya’nın renklerini benimsemişti. Gerçi ülke 1936’da Mussolini’nin faşist İtalya’sının işgaline uğradı, ama 1940’larda bundan kurtulmayı bildi…

Ülkenin kuzeyindeki Lalibela’dan güneye, Omo Vadisi’ne doğru ilerledikçe coğrafya kadar kültür dokusu ve inançlar da değişmeye başlıyor. Bu arada dikkat çeken noktalardan biri insanların gün içinde çalışma, ticaret, ziyaret, ya da başka bir nedenden dolayı uzun mesafeler yürümesi, tek bir merkeze bağlı kalmaması. İnsanlar her zaman her yerde yürüyor, şehirler arasında bile. Nüfusunun yüzde 80’i tarımla uğraşıyor ve insanlar, mahsullerini yükledikleri eşeklerle birlikte bazen saatlerce, bazen günlerce yürüdükten sonra kasaba ve şehirlerin pazarlarına ulaşıyor. Toplu ulaşım, nüfusa oranla her yerde çok yetersiz. Pazarlardaki renklilikleri de, Etiyopyalıların sadelikte yatan ruh zenginliği de beni çok etkiliyor.

Omo bölgesinde Konso, Mursi, Hamer, Dassanech ve Arbore kabilelerini ziyaret ediyoruz. Konso kabilesi, renkli kumaşlarıyla göz alıyor. Mursi kabilesinin kadınlarının çoğu alt dudaklarında toprak bir tabak taşıyor. Genç kız büyüdükçe tabağın çapı da büyüyor, her kadın kendi tabağını istediği renk ve motifle boyuyor. Hamer kabilesinin en büyük özelliği bakır renkli süslü saçları. Kırmızı kili sulandırıp örülü saçlarına sürüyorlar, ayrıca boncuk, kolye, halhal ve bilezik takıyorlar.

Yine Hamer kabilesinin kadınların çoğunun sırtında kırbaç izi var. Kadınlar, erkeklerin ergenliğe geçiş törenlerinde sadakatlerini göstermek için kırbaçlanmayı kabul ediyorlar; izlerin saygı görmelerini sağladığını düşünüyorlar. Dassanech kabilesi kadınları, belden aşağılarını “sanafil” denilen kahverengi ve mavi renkli peştemallarla örtüyor, üstleri ise çıplak. Evli kadınlar peştamallarının renginden ayırt ediliyor. Arbore kabilesi, erkek ve kadınların boyunlarına kat kat doladığı boncuklu ve rengârenk kolyeleri saymazsak, diğer kabilelere göre daha sade… Kabilelerin gelenekleri insanın dünya üzerindeki macerasının çok eski kayıtları gibi, doğanın kültür üzerindeki etkisini gösteriyor ve bize farklı şeyler öğretiyorlar…

Etiyopya’da doğurganlık oranı 4.9. Ama çok değil, 2000 yılında bu oran 6’ydı.

Etiyopya farklı gelenekleri bir araya getiren çok kültürlü bir ülke. Burada toplam 80 etnik grup var. Bu çeşitlilik dinde de kendini gösteriyor. Ülkenin yüzde 43’ü Ortodoks, yüzde 18 Protestan, yüzde 34’ü ise Müslüman. Nüfusun geri kalanı ise geleneksel inançlarını sürdürüyor.

Etiyopya tam anlamıyla “yürüyen insanlar” ülkesi…

Toplu ulaşım sisteminin yeterli olmadığı ülkede insanlar mesafeleri, şehirler arası yolları bile yürüyerek aşıyor. Hayvan sürüleriyle birlikte yürüyenler Etiyopya’da çok rastlanan bir manzara.

Etiyopya’da suya ulaşmak çoğu zaman çaba gerektiriyor; akarsular bu konuda başlıca kaynaklar.

Ülkede günlük hayat sokakta ya da dükkânda, her yerde kendi doğal ve sakin seyrinde, gülümseme ihmal edilmeden akıyor.

RENKLERİN İÇİNDE

Pazarlar her zaman kalabalık ve renkli. Buralardaki canlılık ve sadeliğin içindeki ruh zenginliği ülkeye dışarıdan gelen ziyaretçiler için gerçekten çok etkileyici.

Omo Vadisi’ne doğru ilerledikçe kültür dokusu ve inançlar da değişmeye başlıyor.

Ülkenin güneyindeki Omo bölgesi, geleneksel yaşantılarını devam ettiren topluluklara ev sahipliği yapıyor. Kabileler arasında bedeni boyamak çok yaygın bir uygulama. Eski âdetler, insanın dünya üzerindeki macerasının çok eski kayıtları adeta.

Hamer kabilesinin küçük üyesinin saçları da büyükler gibi kırmızı kille renklendirilmiş.

Kırsal kesimde silaha rastlamak mümkün, ama Etiyopya genel olarak büyük güvenlik sorunlarının yaşandığı bir ülke değil.

ATLAS NİSAN 2020

0 yorum
3 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıDoğa CoğrafyaKeşfet

İstanbul’a 2 saat uzaklıkta saklı cennet… Dantel kayalıklar: Bağırganlı

Meltem
Meltem

Kandıra’ya bağlı Bağırganlı, Karadeniz kıyısında saklı bir cennet. Ormanlarıyla ve temiz sahilleriyle dikkat çeken bu küçük mahallenin en önemli özelliğiyse rüzgâr ve dalgaların binlerce yılda özgün şekiller verdiği kayalıklar.

Yazı ve Fotoğraflar: Serkan OCAK / Atlas Arşivinden

Hayatım boyunca belgesel izledim, yeni keşfedilen yerleri görmekten heyecan duydum. Bir gün benim de hiç kimsenin gitmediği yerlere gittiğimi hayal ettim. Bu keşif duygusuyla sık sık seyahat ettim, sadece üniversitede okurken dört yılda 27 ülke gezdim. Halen de gezmeye, kendi keşiflerimi yapmaya devam ediyorum. Üstelik bunun için çok da uzaklara gitmiyorum.

Bağırganlı, çevredeki diğer sahil yerleşimlerinin aksine sakinliğini korumuş, bu sayede de doğal dokusu bozulmamış.

Yeni rotalarımdan biri de İstanbul’a iki saat uzakta, Karadeniz’in kıyısında bir yer; Kocaeli’deki Bağırganlı mahallesi. Önce burayı ve bunun gibi daha nice yeri nasıl keşfettiğimden bahsedeyim. Canım ne zaman sıkılsa bilgisayarımdan ayrıntılı dünya haritaları açıyor, dünyanın en uzak noktalarını inceliyorum. Hayaller kuruyorum. Sonra gerçekçi olup gidebileceğim yerleri işaretliyorum. Özellikle de günübirlik gidebileceğim yakın ve güzel yerleri.

Karadeniz sahilini incelerken Bağırganlı’daki küçük bir koy dikkatimi çekti ve iki saat sonra oradaydım. Gördüğüm manzara beni çok şaşırttı. Benim için burası sanki yakındaki Phuket’ti. Daha sonra da Bağırganlı’ya defalarca gittim; yazın, baharda, kışın… Bağırganlı, Kocaeli’nin Kandıra ilçesine bağlı. Aslında Kerpe, Kefken, Cebeci gibi, özellikle yazın çok ziyaret edilen yerlerin yakınında, ama sanki unutulmuş bir yer. İyi ki de unutulmuş. Yapılaşma baskısı fazla yok.

Yer yer uzun kumsallar, yer yer görkemli kayalıkların uzandığı Bağırganlı sahilleri her mevsimde farklı güzellikler sergiliyor. Yöre, kampçılıktan dalışa birçok doğa etkinliği için seçenekler sunuyor.

Korunmuş saklı bir cennet. Köy özelliğini halen koruyor. Yazın hafta sonları dışında fazla kalabalığı da olmuyor. Her mevsimde şehrin yarattığı stresten kurtulmak için harika bir yer. Karadeniz kıyısında, ama yaz aylarında sakin zamanında yakalarsanız Akdeniz’i, Ege’yi aratmayan bir denizi var. Kış aylarında da sahildeki kayalıkları döven dalgaları izlemek bana huzur veriyor.

BAĞIRGANLI’NIN İLGİNÇ KAYA OLUŞUMLARI

Bölgenin kaya oluşumları çok özel. Binlerce yılda dalgaların aşındırdığı sahilde benzersiz bir doğal doku oluşmuş. Denizin bu kayalıkların içlerine girmesi, kayaların Karadeniz ortasında kendine özgü görünümü ziyaretçilere seyir keyfi sunuyor, dantel gibi işlenmiş kayaların manzarası insanı dinlendiriyor. İlk gidişimde Bağırganlı’nın sarı kumlu uzun sahilinin yanı başındaki Taflan Koyu’nda çadır kampı yaptık. Gece bir ara kafamdaki fenerle etrafı taradım. Deniz kenarında hızla yürüyen bir tilkinin parlayan gözlerini fark ettim. Uzun süre onun hareketlerini seyrettim. Eşine az rastlanır bir deneyim oldu bu benim için. Sonra İstanbul’da neredeyse hiç göremediğim Samanyolu’nu seyretmeye başladım.

Işık kirliliği olmadığı için akşamları yıldızlar tüm görkemiyle kendini gösteriyor ve bir gökyüzü şöleni başlıyor.

Gökyüzündeki milyonlarca yıldız elimi uzatsam tutacakmışım gibi görünüyordu. Gece o kadar net, yıldızlar o kadar parlak ve yakındı ki. Her yıldız kaydığında farklı bir hayale daldım. Çoğunu küçüklüğümde öğrendiğim hikâyeler geldi aklıma. Küçük Ayı ve Büyük Ayı’yı bulmaya çalıştım. Fincan şekilleri rahatlıkla seçiliyordu; ardından Kutup Yıldızı’nı da bulmak uzun sürmedi. Gecenin ilerleyen saatlerinde nihayet çadırlara girdik. Şu sıralar hava soğuk. Gerekli ekipman yoksa kamp yapmak pek akıllıca olmaz. Onun yerine günübirlik gitmek daha uygun. Köy meydanında küçük bir kahvehane bulunuyor, sobası her zaman yanıyor. Bakkaldan alacağınız zeytin peynir ve simitle gerçek köy kahvaltısını burada yapabilirsiniz. Sonra kendinizi deniz kenarına atın. Karadeniz rüzgârlıdır, mutlaka sıkı giyinin. Manzaraya doyduktan sonra denize arkanızı dönün ve ormanlık alana dalın. Burada öyle önceden çıkarılmış yürüyüş parkurları yok; kendi kısa rotanızı çıkarın, keşfe devam edin.

BAĞIRGANLI’YA NASIL GİDİLİR?

Bağırganlı’ya İstanbul’dan iki, Ankara’dan yaklaşık dört saate arabayla ulaşabilirsiniz. İstanbul’dan giderken duble yol Şile’den sonra bitiyor, Ağva’ya orman yollarından geçerek ulaşılıyor. Bölgede birbirinden güzel köyler gördüm. İçlerinde en çok beğendiğim İmrenli oldu. Yolun tadını çıkara çıkara, orman manzarasını seyrede seyrede gittim. İki saat sonra Kandıra’ya vardım. Ankara’dani se mesafe yaklaşık 360 kilometre. İstanbul otobanından Kocaeli’nden ayrılıp Kandıra’ya doğru gitmek gerekiyor. Kandıra’dan geçerken meşhur yoğurdundan almayı unutmayın.

Atlas Şubat 2020

0 yorum
5 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıGeziKültür

Mercanda yaşam: Maldivler

Meltem
Meltem

Hint Okyanusu’nda milyonlarca yılda oluşmuş mercan adalarına dağılmış, dünyanın en düz ülkelerinden biri Maldivler. En yüksek noktası üç metreyi bile bulmuyor. Isınan dünya ve yükselen su seviyelerinin en sıcak gündem maddesi olduğu bu turkuvaz dünyanın bir panoramasını sunuyoruz.

Yazı: Serkan SEYMEN / Fotoğraflar: Şahan NUHOĞLU

Teknenin yanaştığı iskele, bir meydanın kıyısında. Yüksek bir binanın meydana bakan yüzünü tamamen kaplayan ışıklı ekranda, varış çizgisinde ipi göğüsleyen bir atletin görüntüsü var. İngilizce “tebrikler” yazıyor. Atletin ismi Hassan Saaid. Fotoğraf 2019’un Aralık ayında Güney Asya Oyunları’nda çekilmiş. Maldivli sporcu 100 metreyi 10.49’luk dereceyle birinci bitirerek altın madalyayı kazandı. Bu, Güney Asya Oyunları’nın 35 yıllık tarihinde Maldivler’in kazandığı ilk altın madalya.

Maldivler, Hint Okyanusu’nda 26 adet atolün çevresinde oluşmuş 1190 mercan adasından meydana geliyor.

Saaid’in dev fotoğrafının yer aldığı meydanın bulunduğu yer, bulmacalarda sık sık yer alan bir soruyla söylersek, “soldan sağa dört harfli, Maldivler’in başkenti”. Doğru cevap; Male.

“Maleey” diye telaffuz edilen bu kent, aslında tempolu bir yürüyüşle iki saate kalmadan çevresini dolaşabileceğiniz küçücük bir ada. Alan az, sokaklar dar ve neredeyse her yer bitişik nizamda inşa edilmiş binalarla kaplı. Burada en bol olan iki şey, insan ve motosiklet. Buna otomobilleri ve dikkat çekici fazlalıktaki kamyonetleri de ekleyince ortaya karınca yuvasını andıran bir hareketlilik çıkıyor. Yaygın bir espriye göre Male, dünyanın en küçük başkenti. Yüzölçümü yaklaşık 2 kilometrekare ve 120 bin kadar insan yaşıyor. Ülkenin toplam nüfusu ise 370 bin civarında.

Kuramathi Adası’ndaki ekoloji merkezinde 11 metre boyundaki ispermeçet balinasının iskeleti sergileniyor.

Maldivler’in tamamının 90 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip olduğunu duyunca aslında çok da küçük bir ülke olmadığını sanabilir insan. Mesela mukayese edersek Portekiz’in yüzölçümü 92 bin kilometrekare. Ancak işin ince bir ayrıntısı var; bu yüzölçümünden denizi çıkardığınızda geriye kara 300 kilometrekarelik kara parçası kalıyor. Yani ülkenin neredeyse yüzde 99’u deniz. Ülkeyi oluşturan adaların toplam sayısıysa 1190 ve bunların sadece 200 kadarında insan yaşıyor. 100’e yakın adaysa turistik amaçlı kullanılıyor ve uluslararası turizm şirketleri tarafından işletiliyor.

Maldivler’in dünyayla bağlantısını sağlayan İbrahim Nasır Havaalanı da başkent Male’nin hemen dibindeki bir başka ada üzerinde kurulu. 1968’de monarşiye son verildikten sonra seçimle başa geçen ilk devlet başkanının adını taşıyan ve tek pisti olduğu için inişte uzun süre sıra beklenen havaalanından ülkeye giriş yapan turistlerin çok azı Male’yi ziyaret ediyor. Ziyaretçilerin tamamına yakını tekneler, ya da deniz uçaklarıyla tatillerini geçirecekleri adaya transfer ediliyor. Çünkü sırtında çantasıyla gezgin misali plansız programsız dünyayı dolaşanların Maldivler’e yolunun düşme ihtimali sıfıra yakın. Burası daha çok, tüm planını önceden yapmış, neredeyse saat saat ayarlanmış bir tatilin peşinde olanların yeri.

Uzak adalara ulaşım, başkent Male’den deniz uçaklarıyla sağlanıyor.

Türkiye’deki gazeteler 13 Haziran 1969 günü Anadolu Ajansı kaynaklı ve Male mahreçli bir habere yer vermişler. Buna göre Maldivler hükümeti ülkeyi dünyaya tanıtmak ve turist çekebilmek için ilginç bir fikir geliştirmiş: Turistler için gösteri mahiyetinde hükümet darbesi tertiplemek. Başlık şu şekilde: “Maldiv Adaları’nda turistler için ihtilal yapılıyor.” Devamında şöyle diyor ajans haberi: “Maldiv hükümeti heyecan arayan turistler için sözde hükümet darbesi düzenlemeyi kararlaştırmıştır.” Hükümet, dünyanın önde gelen seyahat acentalarına yüz kişiyi aşan kafileler için bu organizasyonları yapabileceklerini, hatta belli bir miktarda kan dökülmesini de kabul edebileceklerini bildirmiş. Turistik darbe yapılmış mıdır? Arşivlerde bu konuda bir bilgi yok maalesef. Ama Maldivler’in yakın dönem siyasi tarihinde Male zaman zaman bu tarz çalkantılara sahne olsa da, bu çalkantılar turistlerin ilgi alanlarının çok dışında kaldı. 17 Şubat 2012’de rejim karşıtlarıyla rejim yanlıları küçücük adanın üzerinde birbirine girip de gaz bombalarından göz gözü görmezken, o gün başkentin burnunun dibindeki havaalanına inen turistlerin bu çatışmalardan haberleri bile olmamıştı.

Ülke içi ulaşımda elbette tekneler de önemli bir seçenek.

Aslında turistlere hak verilebilir bir noktada. İnsanı “yeryüzü cenneti” gibi en klişe turistik tabiri kullanmaya mecbur bırakacak güzellikteki bu ülkeye gelenler Male’de zaman geçirmeyip diğer adalara yöneliyor haklı olarak. Bu arada Male’de kadınların bikini, erkeklerin slip mayo giymemeleri, sokakta birbirlerine samimi sarılmamaları gibi yasaklar bulunduğunu hatırlatalım. Ancak tüm bunlar bir yana Male çok ilginç bir yer. En başta hiç durmayan o hareketlilik. Hint Okyanusu’nun bereketli sularında avlanmış yan yana dizili teknelerden indirilen balıkların satıldığı balık pazarı… Ne kadar uğraşsanız da kaybolamayacağınız ve başlangıç noktasına döneceğiniz daracık sokaklar… Ayrıca ülke tarihine vakıf olabileceğiniz bir Ulusal Müze ve geleneksel çayhaneler de cabası. Ulusal Müze’de bir zamanlar burada hâkimiyet kuran Portekizlilere karşı kullanılan ilk tüfeği, sultanların monarşi döneminden kalma özel eşyalarını ve arkeolojik buluntuları görebiliyorsunuz.

Maldiv insanı cana yakın. Üstelik herhangi birine “merhaba” dediğinizde güler yüzlü bir “marhabaa”yla karşılık alabiliyorsunuz. Ve yol kenarlarına park etmiş pahalı spor otomobillere rastlayınca, bu motosiklet cangılının ortasında kimin bu araçlara bu kadar para ödediği ve bu hengâmenin ortasında, bu küçücük adanın üzerinde o otomobille gezmenin manası üzerine kafa yoruyor insan.

Maldivler halkının neredeyse tamamına yakını Müslüman. Daha 1100’lü yıllarda buraya gelen Arap tüccarlardan etkilenerek Müslümanlığı tercih etmişler. Başkanlık sistemiyle yönetilen ülkede, İngiliz medeni hukuku ve şeriat hukukunun karışımı karma bir yasal sistem uygulanıyor. Din hayatın içinde önemli yer tutuyor. Male’nin en dikkat çekici binalarından biri, altından kubbesiyle 1984’te inşa edilen İslam Merkezi. Burada 5 bin kişilik bir cami, bir kütüphane ve çeşitli toplantılar için kullanılan salonlar mevcut. Kadınlar büyük oranda tesettüre uygun giyiniyorlar, ancak günlük hayatın dışında değiller, tamamen içindeler ve başörtüsü kamu görevlileri için bile bir zorunluluk değil. Bu nedenle saçları açık, dudaklarına ruj sürmüş kadın polislere rastlamanız olası. 

Ve şimdi başka adaları da keşfetmeye gelebilir sıra. 1965’te, o zamanların Türkiye’sinde büyük bir yankı yarattığı dünya seyahatine çıkan Sadun Boro’nun Hint Okyanusu’nu aşarken yolu Maldivler’den de geçmişti. Bu seyahati anlattığı “Pupa Yelken” adlı meşhur kitabında Boro şöyle yazar: “Hindistan’ın güneybatı sahillerinden 200 mil açıkta, irili ufaklı atol takımadaları, 800 mil kadar güney-kuzey yönünde uzanır. 8’inci enlemin kuzeyinde bulunanlar Laccadive, güneyindekilere de Maldive Takımadaları denir.”

Male’deki Cuma Camii’nin silindir şeklindeki minaresi 17’nci yüzyılda mercan taşlarından yapılmış.

Boro seyahatnamesinde mercan adaları hakkında bilgi de verir: “Kıyılarını, (Barrier-reef), mercan resifleri bir halka gibi çevirir. Bu kayalar bazen sahile çok yakın, bazı yerlerde 2-3 mil açıktan bir tabii mendirek gibi adanın etrafını dolanır. Sahil ile bunların arasında kalıp lagün denen su, bir göl gibi sakindir. Mercan resifleri, muhtelif yerlerde bazen sığ, bazen derin geçitler verir.”

Devamında “bazen de” der Boro, “içinde ada olmadan, mercan resifleri, ortadaki lagünün (gölün) etrafını bir ince şerit halinde çevirirler. Bu kayalar bazen su seviyesinde, bazen biraz daha yüksek, en fazla bir iki metre irtifada olur. Mercan kayalarını, birbiri üzerinde yaşayan ve “polyp” denen tek hücreli küçük yaratıklar meydana getirir. Zamanla su üstündeki mercanlar ölüp kum gibi olur ve bunun üzerinde ancak hindistancevizi ağacı yetişir. Bu kum şeridinin genişliği birkaç yüz metre olabilir. Bir-iki mil boyunda ufak atoller olduğu gibi, içindeki lagünün boyu 25-30 mili bulan büyükleri de mevcuttur.”

Mirihi Adası’nda hizmet sektöründe çalışanlar için futbol, boş zamanlarda yapılacak başlıca etkinlik.

Maldivler, Hint Okyanusu’nda 26 adet atolün çevresinde oluşmuş 1190 mercan adasından meydana geliyor. Bu atollerin merkez noktasında ise Male yer alıyor. Sadun Boro teknesiyle buralardan geçtiğinde Maldivliler bu cennette hayatta kalmak için güçlüklerle mücadele ediyorlardı ve ülkelerini turizme açmayı gündemlerine almışlardı. Balık ve diğer deniz ürünleri boldu. Bir de hindistancevizi. Ama bunların dışında kalan her şeyi dışarıdan satın almaları gerekiyordu. Boro’nun da kitabında belirttiği gibi, dışarıdan gelen için etkileyici bir güzelliğe sahip bu adalarda yaşayanlar için hayat epey güçlükler barındırıyordu. İçme suyu için yağmur sularını depolamak zorundaydılar. Başka tatlı su kaynakları yoktu çünkü.

Havaalanından 10 dakikalık bir tekne yolculuğuyla ulaşılan Krumba, Maldivler’de 49 yıl önce “turizme açılan ilk ada” unvanını taşıyor. Havaalanına yakınlığı 24 saat boyunca dünyanın dört bir tarafından ne kadar çok uçağın iniş ve kalkış yaptığı görmenizi sağlıyor. Başkente mal taşıyan yük gemileri de fondan hiç eksik olmuyor. Krumba’nın Male’ye bu kadar yakın oluşu, uzun bir uçuş sonrası en kısa sürede odanıza yerleşmeniz açısından diğer adalarda pek rastlanmayan bir avantaj.

Maldiv Adaları’nın sahil kesiminde küçük köpek balıklarına rastlanıyor, ama bu saldırgan olmayan bir tür; ülkenin turizm tarihinde köpekbalığı saldırısına uğramış bir turist vakası hiç yok.

Kurumba’nın manası “hindistancevizi”. Ada, adından da anlaşılacağı gibi hindistancevizi ağaçlarıyla kaplı. Bir zamanlar içme suyunun bile bulunmadığı bir yerde şimdi iki açık yüzme havuzu var. “Bembeyaz kumsallara sahip bu adaya gelip de havuza giren mi var?” diyebilirsiniz. Ama turistler havuzu tercih edebiliyorlar. Daha adaya adım atar atmaz, yarı şaka yarı ciddi “köpekbalıklarından değil, hindistancevizlerinden korkun” dense de buraya kadar gelip de köpekbalığı korkusunu yenemediği için denize girmeyen çok insan var. “Köpekbalığından kim korkmaz?” diye de sorabilirsiniz, ancak dünyanın bu bölgesindeki köpekbalıkları genellikle küçük ve saldırgan değiller. Hatta onlar insanlardan daha çok korkuyor. Nitekim Maldivler turizm tarihinde köpekbalığı saldırısına uğramış bir turist vakasına henüz rastlanmış değil. Sürekli kontrol edilse de başınıza düşen bir hindistancevizi nedeniyle yaralanmanız daha olası. 

GÜNDEM: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Kimilerine göre 50 ila 100 yıl arasında bir süre içinde yeryüzünde Maldivler diye bir ülke kalmayacak. Yaşadığı adada suların gözle görülür bir şekilde yükseldiğinden yakınanlar olsa da Maldivler’deki herkes bu görüşte değil. Ülkenin sulara gömüleceğine inanmayan pek çok kişiyle karşılaşmanız mümkün. Sonuçta Maldivler’i meydana getirenler, mercan adaları. Yani aslında bastığınız yer, bildiğiniz toprak değil.

Milyonlarca yılda oluşan ve oluşmaya da devam eden canlı bir organizmanın, mercanların ve ufalanan deniz kabuklarının parçaları. İnsanın inanmakta güçlük çektiği bir renge sahip beyaz kumsalların sırrı burada yatıyor. Ve kimileri, adaların oluşumu devam ettiği için hiçbir zaman sular altında kalmayacağına inanıyor.

Maldivler’in yöneticileriyse o kadar rahat değil. Yönetimde bulunduğu dönemde birtakım hukuksuz kararlara imza attığı gerekçesiyle şu an sürgünde bulunan bir önceki başkan Mohamed Nasheed, 2009 yılında küresel ısınmanın etkilerine dikkat çekebilmek için kabine toplantılarından birini tüm bakanlara dalgıç kıyafeti giydirerek sualtında yapmış ve dünya gündeminde büyük yer edinmişti. Nasheed aynı zamanda dönemin ABD başkanı Barack Obama’dan da yardım talep etmişti. Bütün bu gelişmeler üzerine Avustralya hükümeti, geleceğin muhtemelen ilk iklim mültecileri konumuna düşecekleri söylenen Maldivler halkına şimdiden sığınma hakkı tanıdığını açıklamıştı.

Yaklaşık 120 bin kişinin yaşadığı Male, dünyanın en yoğun nüfuslu başkentlerinden.

Geçen Aralık ayında da bu kez Dışişleri bakanı Abdulla Shahid, uluslararası ajanslara yaptığı açıklamada küresel iklim değişikliğinin ilk kurbanları olacakları konusundaki endişelerini dile getirdi ve uluslararası kamuoyunu yardıma çağırdı. Shahid’in verdiği bilgilere göre, acil tedbirler alınması için şu ana dek 10 milyar dolar harcayan Maldivler’in, tehlikede olan adaların etrafına koruma duvarları inşa etmek için 14 milyar dolara daha ihtiyacı var.

ÜNLÜLERİN TERCİHİ: KURAMATHI

Kuramathi’nin havaalanına uzaklığı 56 kilometre ve bu adaya ulaşmak için iki seçenek var. Ya 25 dakikalık bir deniz uçağı yolculuğu yapacak, ya da hızlı tekneyle denizde 1,5 saati bulan bir yolculuğu göze alacaksınız. Kuramathi’nin bir turizm adası olarak işletmeye açılması -Kurumba kadar eski olmasa da- 1975 yılına dek uzanıyor. Deniz uçaklarının ve hızlı teknelerin henüz pek gündemde olmadığı o dönemde geleneksel teknelerle buraya ulaşmak 12 saati buluyormuş. Yakın zamanlara dek Kuramathi, Hollywood, ya da gösteri dünyasının ve futbolcular başta olmak üzere tanınmış sporcuların tercih ettiği bir adaymış. Eskisi kadar olmasa bile burada bir dünya yıldızıyla karşılaşma ihtimaliniz halen mevcut. Mesela 80’li yıllarda “Kara Şimşek” dizisiyle Türkiye’de de hayli tanınmış olan David Hasselhoff bu adaya düşkün olanların başında geliyormuş. Genç kuşağa pek bir şey ifade etmeyebilir. Ancak uzun yıllardır burada tatil geçirmeyi gelenek haline getirmiş 80 kuşağına mensup orta yaş üstü turistler düşünülünce, Hasselhoff’un varlığı bir anlam kazanıyor. 

Kuramathi, yaklaşık iki kilometre uzunluğunda ince uzun bir ada. Okyanusun ortasında, baştan sona ince hesaplarla tasarlanmış bir tatil köyü. Yıllardır bu adada çalışanlar son yıllarda müşteri beklentileri ve davranışlarında en büyük değişikliğin internet olduğunu vurguluyorlar. Cep telefonunuzun kamerasını rastgele çevirip ekrana dokunsanız bile inanılmaz bir görüntü yakaladığınız için artık herkes adanın bir ucundan öbür ucuna Instagram karesi peşinde dolaşıyormuş.

Bütün adalarda olduğu gibi burada da en önemli sorun tatlı su bulmak. Bunun için ada üzerinde okyanus suyunu arıtarak tatlı suya çeviren bir tesis de mevcut. İnanılması güç belki, ama her gün milyonlarca litre su kullanılıyor. Sadece turistik adaların değil, tüm Maldivler’in en önemli meselesi ise çöp. Çareyi, bazı adaları çöplere ayırarak bulmuşlar. Tüm ülkenin çöpü bu adalarda yakılarak imha ediliyor.

MIRIHI: GERÇEK BİR MERCAN ADASI

Robert Michael Ballantyne “Mercan Adası”nı yazdığında yıl 1857’ydi. Denizciliğin maceracılıkla eşanlamlı olduğu, okyanuslarda yelkenlilerin hüküm sürdüğü zamanlarda geçen romanda, kahramanımız Ralph’in en büyük hayali üzerinde rengârenk kuşların uçtuğu, türlü balıkların sularında dolaştığı, hindistancevizi ve binbir türlü tropik meyvenin yetiştiği bir mercan adası görmektir. Sonunda muradına erer ve ıssız bir mercan adasında mahsur kalır. Mirihi’nin etkisi de tam olarak bu.

Akşam ışıklarının güzelleştirdiği Mirihi, okyanusun ortasında küçük ve yalnız bir mercan adası.

Havaalanına uzaklığı 86 kilometre. Yaklaşık 40 dakikalık deniz uçağı yolculuğunun ardından, okyanusun ortasında bulunan, ülkenin en küçük adalardan birine varmış oluyorsunuz. Diğer adalardan farklı olarak Mirihi her türlü konforu size “çaktırmadan” veriyor.

Maldivli müzisyenler günbatımına hazırlanıyor.

Bir ucundan bir ucuna varmanın 10 dakikayı geçmeyeceği bu ıssız adaya adım atıldığında yapılan ilk şey ayakkabılardan kurtulmak. Dönüş yoluna koyulana dek bir daha giymek aklınıza gelmiyor. Mirihi alışılageldik Maldiv tatillerinin dışında tuhaf bir deneyim. 360 derecelik açıda ufuk çizgisini görmek afallatıcı. Bir de gökyüzünün üzerinizde kelimenin gerçek manasında bir kubbe gibi durması. Denizde çığlık atarak zıplayan yunuslar, ya da bu bölgede sıkça görülen balina-köpekbalıkları. Okyanusun içinde kendisiyle göz göze gelmenin insanda kalıcı bir duygu yarattığı söyleniyor. Başınıza gelirse korkmanıza gerek yok, çünkü etobur değiller. Ve aklınızı bir soru kurcalıyor: Burası bir tatil yeri değil de ıssız bir ada olsaydı gerçekten uzun yıllar boyunca kalmayı tercih eder miydim?

. Mirihi Adası’nın mercan kumsalı önünde palmiyelere gerili hamak, klasik bir Maldivler manzarası.

 

MALDİVLER REHBERİ!

Maldivler’e giderken yanınıza neler almalısınız ve neler almamalısınız? Maldivler’e nasıl gidilir? Maldivlere ne zaman gidilir? Maldivler’de konaklama nasıl olmalı? İşte tüm soruları cevabı…

Yanınıza Almanız Gerekenler

Maldivler’in ortalama 30 derece sıcaklığa sahip olduğunu unutmayın. Bu yüzden bol tişört, şort ve terliğe ihtiyacınız olacak. Güneş gözlüğü, bol koruma faktörlü güneş yağı bu seyahatin olmazsa olmazları. Mercan kayalıklarının sert ve keskin olduğunu da unutmayın, bu yüzden bir deniz ayakkabısı çok işinize yarayabilir. Gitmeden önce eğer yoksa bir sualtı kamerası da edinin, ya da ödünç alın. Emin olun çok işinize yarayacak. Palet, şnorkel kaldığınız her otelde size ücretsiz temin edilse de “kendiminkinden başkasını kullanmam” titizliğiniz varsa bavulunuza eklemeyi unutmayın.

Yanınıza Almamanız Gerekenler

En başta alkollü içecekler. Ülkeye girişte, çıkarken iade edilmek üzere el konulacaktır çünkü. Bunun dışında ülkeye domuz ürünleri, evcil hayvan, pornografik yayın, İslam dışındaki her tür dini inanca ait sembol sokmak da yasak.

Maldivler’e Ne Zaman Gidilir?

Mayıs-kasım arası görece ucuz sezon. Çünkü yağmurlara denk gelme ihtimaliniz yüksek. Ancak odanızdan burnunuzu bile çıkaramayacağınız bir yağmur değil söz konusu olan. Sıcak havada tropikal bir yağmurun da tadı başka olabilir bazen. Tamamen kuru bir mevsim diyorsanız aralık ile nisan ayları arasını tercih etmelisiniz, ki bu da fiyatların yükselmesi demek.

Tam Pansiyon Tercih Edin

Yarım pansiyon ile tam pansiyon arasındaki fiyat farkları aklınızı çelmesin. Çünkü otel dışından bir şeyler atıştırarak günü kurtarmanın mümkün olmadığı bir yerdesiniz. Ekonomik davranma peşindeyken daha kabarık bir fatura ödeyebilirsiniz. Sadece suya vereceğiniz para bile çok büyük bir meblağ tutabilir.

Asla Tişörtsüz Dolaşmayın

Denize girerken bile tişörtünüzün üzerinizde kalmasında fayda var. Özellikle açık tenliyseniz inanılmaz güneş yanıklarıyla tatilinizi zehir edersiniz.

Yanınızda Mercan ya da Deniz Kabuğu Getirmeyin

Ülkeden hatıra olarak mercan parçası, deniz kabuğu çıkarmaya kalkmak ciddi para cezaları ödemenize sebep olabilir. Çok istiyorsanız otellerde, ya da Male’de hediyelik eşya dükkânlarında aradığınızı bulabilirsiniz. Satış sırasında size verecekleri belge, havaalanında sorun yaşamanızı engelleyecektir.

Adı hindistancevizi anlamına gelen Kurumba, Maldivler’de turizme ilk açılan ada. Yerel bir müzik grubu vurmalı çalgılarla ziyaretçilere geleneksel ezgileri sunuyor adada.

 

Atlas Şubat 2020

1 yorum
2 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıDoğa Coğrafya

Melas kervan yolu

Meltem
Meltem

Antalya-Konya Melas kervan yoluna nasıl gidilir, ulaşım nasıl olur? Melas kervan yolu konaklama seçenekleri ve Melas kervan yolunda gezilecek yerler nereler diye merak ediyorsanız, Antalya-Konya Melas kervan yolu tur rehberi, Atlas Kasım 2019 arşivinden:

Yüzyıllar boyunca Antalya’yı Konya’ya bağladı Melas kervan yolu. Toros kütlesinde Geyik ve Gidengelmez dağlarını kat etti; Manavgat (Melas) Çayı boyunca sarp tepelerden, derin kanyonlardan ve gür ormanlık alanlardan geçti. Doğa ve kültür değerleriyle bezeli güzergâh günümüzde doğa yürüyüşlerinin en cazip adreslerinden biri.

Yazı ve Fotoğraflar: Ersin DEMİREL

Üç kişilik ekibimiz ilk günün yorgunluğunu henüz üstünden atamamış, biraz mahmur. Değirmenlik Yaylası’nda odun ateşi başında sohbet ediyoruz. Yaylacılık geleneğinin son temsilcilerinden Ramazan Aslan, gözlerinde özlemle eski günleri anlatıyor: “Bilirsiniz, Anadolu’da bir deyiş vardır. Gidip de dönmemek, dönüp de bulmamak… İşte ayrılık, hasret, özlem, kavuşma gibi duygular yaşanırdı geçmiş zaman yolculuklarında. Çocukken babamla, dedemle çok gidip geldim kervan yolundan Seydişehir’e, Bozkır’a. Fırtına bora dinlemez düşerdik yollara. Genellikle Gidengelmez Dağları’nın güneyindeki Akseki ve Manavgat köylerine hamur teknesi, şimşir kaşık, çıra, kösere (biley) taşı, hayvan götürüyor, karşılığında da patates, buğday, arpa, mısır, nohut gibi ürünler alınıyordu. Sizin geldiğiniz yolda biz, kuşluk vakti köyden çıkıp Seydişehir’e alışverişe gidiyor ve aynı akşam dönüyorduk. Sadece biz Değirmenlik köylüleri değil, Süleymaniye, Susuzşahap, Salihler, Cevizli, Üzümdere, Akşahap, Menteşbey, Kepez, Sinanhoca, Kepezbeleni, Gümüşdamla, Kuyucak sakinleri de kullanırdı eski kervan yolunu.”

Rotada eski kervanların sesleri yankılanıyor. Yedikaza Yaylaları-Gündoğmuş arasındaki bölümde, Konya ve Antalya’yı
birleştiren taş döşeli tarihi yolun izleri yürüyüşçüleri eski günlere götürüyor.

Ramazan Aslan, bir cümlesiyle şaşırtıyor biz Melas (Manavgat) Vadisi kervan yolları ekibini. Dün omzumuzda 20’şer kiloluk sırt çantalarımızla tam sekiz saatte, 14 kilometrelik Seydişehir/Taşağıl – Dokuz Dolambaç – Oklukbeli – Elmasut Yaylası – Sakaltutan Geçidi – Bulamaç Kazanı – Değirmenlik Yaylası güzergâhını yürümüştük. Oysa Ramazan Aslan, Değirmenlik Köyü’nden çıkarak 26 kilometrelik yolu aynı gün içerisinde gidip geldiklerinden söz ediyordu!

Anlatacak ne çok hikâyesi vardır şu Anadolu topraklarının. Binlerce yıldır kadim uygarlıkların ayak izlerini bıraktığı nice ticaret yollarıyla donatılmış tüm Anadolu. Antik yollar, Roma İmparatorluğu döneminde örümcek ağı gibi coğrafyayı saran güzergâhlar, en eski dünya ticaret rotalarından biri İpek Yolu ve ona bağlı uzantılar… Söz konusu tarihi yol bağlantılarının bir örneğini geçtiğimiz yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ÇEKÜL Vakfı’nın (Çevre Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı) birlikte hazırladığı İpek Yolu haritasında görebiliyoruz. Özellikle Selçuklular döneminde Anadolu coğrafyası doğudan batıya, kuzeyden güneye sıkı bir yol ağıyla örülmüş. Anadolu’nun tam ortasında yer alan başkent Konya’da, kavşak noktasında toplanıp dağılan bu yollar batıda İstanbul, doğuda Erzurum, kuzeyde Sinop, güneyde ise Antalya’ya kadar uzanmaktaydı.

Melas kervan yolları rotası, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı ve “Melas Vadisi – Pamfilya’nın Antik İzlenimli Yürüyüş Rotaları” kitabını hazırlayan Emrah Özkök tarafından hayata geçirildi. Yüzlerce yıldır kervan katarlarına aşina olan yöre insanı, şimdilerde tarihi patikaları adımlayan doğa yürüyüşçülerine kucak açıyor.

Eski ticaret yollarının güneydeki ana bölümü, Pamfilya, Pisidya, İsaura, Lykaonia arasında ulaşımı sağlayan Via Sebaste (İmparatorluk Yolu) yolunun bağlantılarıydı. İlk nüveleri Roma’nın ilk imparatoru Octavius (Augustus Caesar) tarafından Kilikyalı korsanlarla mücadele etmek için atılan Via Sebaste ana arterine, ticaretin gelişmesiyle birlikte özellikle Selçuklular döneminde yeni eklemeler yapıldı. Bunlardan en önemlisi Konya’dan Seydişehir (Sadesa/Trogitis) ve Bozkır’dan (İsauria / Leontopolis) Batı Toroslar’ı aşıp Antalya ve Alanya limanlarına inen güzergâhlardı. Anadolu’dan Akdeniz’e akan ana rotanın antik dönem ayağı İbradı – Erymna – Etenna – Seleukia – Naras Köprüsü – Manavgat – Side hattını izlemekteydi. Nüfus ve ticaretin artmasıyla gelişen ve çoğalan kervan yollarının ikinci ayağı ise geçmişte Melas ismiyle anılan Manavgat Çayı Vadisi’ni kat etmekteydi. Bu iki rota Akdeniz’e ulaştıktan sonra, batıda Manavgat ve Antalya ile doğuda Alara ve Alanya istikametlerine ayrılırdı. Konya’dan Alanya’ya ulaşan Konya – Karahöyük – Bozkır – Gelesandra Yaylası – Gündoğmuş – Alarahan – Şarapsahan eksenindeki üçüncü güzergâhın ise I. Âlâeddin Keykubat’ın Alanya’yı fethinden (1219-1220) sonra yapıldığını düşünüyor tarihçiler.

Kâh kanyonlardan, kâh geniş vadilerden geçen Manavgat Çayı, Ürünlü – Manavgat arasındaki dağ yolundan mükemmel şekilde izlenebiliyor.

Birer kültürel miras olmalarına karşın Anadolu’nun eski kervan yolları yok olup gidiyor. Modern hayat günbegün gelişiyor, eskinin olağan yaşam tarzı değişiyor. Ayrıca yeni açılan, ya da asfaltlanan yollar tarihi kervan ve göç güzergâhları üstünde. Son kalan az sayıdaki kültürel miras ve tarihi eser niteliğindeki taş döşeli yollar, neredeyse hiç kullanılmıyor. Emrah Özkök tarafından titiz bir çalışmayla hazırlanan “Melas Vadisi – Pamfilya’nın Antik İzlenimli Yürüyüş Rotaları” kitabı sayesinde Atlas ekibi olarak yine keşif duygumuzun esiri olduk ve bir kez daha düştük yollara.

YOLA DÜŞME VAKTİ

İlk gün, Taşağıl – Oklukbeli arasındaki Dokuz Dolambaç’ta karşılaştık kervan yolunun iziyle. Kısa virajlarla döne kıvrıla yükselen taş döşeli patikada kim bilir nice kervanlar yol aldı. Öğleden sonra ise Sakaltutan Geçidi – Bulamaç Kazanı mevkiinde taş döşeli yol, kimi zaman merdiven, kimi zaman kıvrımlar yaparak geçmişe götürdü bizi. Bir sonraki gün Değirmenlik Yaylası – Süleymaniye – Değirmenlik (12 kilometre) etabının son kısmında patikadan taş döşeli özüne dönen rota, Manavgat Çayı’nın ilk kaynağıyla buluşturdu bizi. İsmini eski bir değirmenden alan köydeki kayalardan fışkıran su, bir buçuk kilometre sonra tekrar yeraltına iniyor. Üzümdere yakınlarında yeniden yerüstüne çıkarak Kuyucak ve Gümüşdamla köylerinden geçen kardeşiyle bütünleşerek ana yatağını oluşturuyor.

Melas kervan yolu yürüyüş rotasının en keyifli ve aynı zamanda en sert rotalarından biri, Susuzşahap – Gidengelmez Dağları – Tınaztepe Mağaraları arasındaki ıssız ve yüksek rakımlı parkur.

Toplam 93 kilometrelik bir yolculuk sonucu Akdeniz’le kucaklaşan Manavgat Çayı, Batı Toroslar eteklerindeki Kuyucak, Salihler (Hortarya) ve Değirmenlik yerleşimleri yakınındaki üç farklı gözeden doğar. Bölgenin karstik arazi yapısı, yüzeyde akan suyun polye adı verilen düz ovalarda toplanmasına, düden, ya da su batağı adıyla anılan deliklerden mağara, galeri ve tünel oluşturarak yeraltına girmesine neden olur. Söz konusu üç kol, Gümüşdamla altında kayalardan çıkan gözelerle bir araya gelerek Üzümdere Köyü’ne doğru kısa bir kanyona girer. Üzümdere sonrasında başlayan dar ve dik yarlardan oluşan ikinci kanyondan geçerek İbradı Köprüsü’nün altında Yedi Pınarlar kaynaklarını bünyesine katar. Yeniden kanyon görünümlü dar bir geçitten geçen haşin su, düğmeli evleriyle ünlü Ürünlü Köyü sınırlarındaki Altınbeşik Mağarası’ndan gelen yeraltı sularıyla beslenir. Sonrasında Menteşbey – Sinanhoca ile Sinanhoca – Sevinç köyleri arasında iki kez daha kanyon görünümüne bürünür akarsu yatağı. Kepezbeleni (Eskihisarlık) Köyü sınırlarındaki bir başka yeraltı su kaynağını, Dumanlı’yı alarak coşar Oymapınar Barajı’na girmeden önce. Sakin gölden çıkan Manavgat, Seleukia antik kenti su kemerlerinin yanından geçer ve bu kez Manavgat Baraj Gölü’nde dinlenir bir süre. Baraj kapaklarından güneye doğru heyecanla atılan akarsu, büyük bir coşkuyla Manavgat Şelalesi’ni oluşturur. Manavgat ilçesinde genişleyerek yavaşlatır akışını ve üzerinde kayıkların, teknelerin girmesine izin verir. Düz ovada giderek sakinleyen Manavgat Çayı, Akdeniz’de sonlandırır yorucu yolculuğunu.

Üçüncü gün rotanın devamı için 16 kilometrelik Değirmenlik – Beliçi – Susuzşahap – Cevizlik etabı için Manavgat Çayı’nın çıktığı kaynaklardan biri olan Değirmenlik Köyü’nden ayrılıyoruz. Rota sık ormanlık alana doğru yükseliyor. Bazen sedir ağacının aroması, kimi zaman ise sürpriz mantarlar eşliğinde sürüyor yolculuk. Bu güzergâh boyunca kervan yolu, patika görünümüyle devam ediyor. Asfalt yolun bittiği tepelerle çevrilmiş bir çanağa kurulmuş Susuzşahap yerleşiminden geçerken davet ediliyoruz Münevver Kılınç ve ailesi tarafından. Yemek, bayram tatlısı, ayran, kahve… İkramın sonu yok. Engin bilgisi ve aydın fikirleriyle Münevver Teyze bir gönül dostu. Eski günleri şöyle anlatıyor: “Çocukluğumda kervanlar geldiğinde annem seslenir ve atlarla develer için saman götürmemi söylerdi. Gelen yolcular köy odasında yatırılır, eğer yolcu sayısı fazlaysa komşu evler yer yatağı hazırlardı bir çırpıda. Her gelip geçen kervan için mutlaka yemek ikram edilirdi karşılıksız. Eskiden insanlar arasında çıkarsız bir iletişim vardı. Anadolu’nun her yerinde misafirperverlik geleneği vardır. Ama bu yörede konukseverlik genlere işlenmiştir. Hemen her köyde mutlaka bir köy odası vardır.”

Akseki ilçe merkezine 30 kilometre uzaklıktaki Cevizli Köyü, en iyi, bir tepede yer alan Gağras harabelerinden kuşbakışı seyredilebiliyor (solda). Üzümdere Köyü yakınlarında daralan vadi yatağından geçen kervan yolu, önce kayaların kesilerek oluşturulduğu virajları kat ederek eski bir köprüden Akşahap Köyü’ne yöneliyor (sağda).

Gerçekten köy odaları hâlâ varlığını sürdürüyor bölgede. Aslında köy odalarını kervanların ve yolcuların konaklamaları için şehirlerarası yollar üzerinde inşa edilen hayır kurumları kervansaraylar, ya da basit hanların devamı şeklinde tanımlayabiliriz. Kısa bir süre içinde kaynaştığımız ailenin ve Münevver Teyze’nin isteğini kıramayarak, Cevizli’ye kadar yürüyüp araçla geri dönerek geceyi Susuzşahap Köyü’nde geçiriyoruz.

Sabah uyandığımızda kervan yolunun heyecanla beklediğim Susuzşahap – Öküzyatağı Yaylası – Dokuz Dolambaç – Ağaçtepe Yaylası – Tınaztepe Mağaraları (15 kilometre) bölümü için hazırlıklara başlıyoruz. Gidengelmez Dağları’nı aşan bu etap, Susuzşahap Köyü’nden başlayarak yükselmeye başlıyor. Dik tırmanış önce Öküz Yatağı Yaylası’na erişiyor. İlkbahar aylarında rengârenk çiçeklerin boy gösterdiği, kekik ve adaçaylarının kokularını yaydığı bir ortamda yükselen rota, kar koyakları içinden geçerek Tekebeli’ne ulaşıyor. Ardımızda Akdağ kütlesi, aşağıda Susuzşahap ve Cevizli yerleşimlerini bırakıp kervan yolunun bir başka Dokuz Dönemeci’nden Gidengelmez Dağları’nın kalbine varıyoruz. Ardıç ve kızılçamların egemenliğindeki coğrafya son derece ilginç.

Kısa bir yükseliş ardından 50 ila 200 metre çapındaki herhangi bir çukura iniş. Kar kuyuları, fırtınadan devrilen ağaçlar, minik yemyeşil çayırlıklar. Tekrar çık ve yeniden başka bir obruğa in. Rota biteviye bu şekilde devam ederek bir bilinmeze doğru yol alıyor. Artık neden bu dağlara Gidengelmez dendiğini anlayabiliyorum. Eğer elimizde GPS verileri olmazsa, kervan yolu patikasının izlerini bulmak neredeyse olanaksız. Dağın labirentlerinde dönüp dolaşıp kaybolmak işten bile değil. Bir süre sonra küçük bir tepeye tırmandığımızda karşımızda Ağaçtepe Yaylası beliriyor ve Susuzşahap’tan göçen yaylacıların konuğu oluyoruz bir süreliğine. Parkurun devamında Gidengelmez’in karstik yapısından çıkarak, gönderdiği yeraltı sularıyla Suğla Gölü’nün varlık nedeni olan Tınaztepe Mağaraları’nda sonlandırıyoruz günü. Tınaztepe Mağarası içindeki ana kaynak, yıllar önce Kaptan Jacques Cousteau ve Alman Reinhold Messner tarafından araştırılmış ve 22 kilometrelik yeraltı yolculuğu sonunda Suğla Gölü’nü beslediği ortaya çıkarılmış.

Taşeli Platosu’nun en engebeli, aşılması en zor yüzey şekillerine sahip Gidengelmez Dağları uçları bıçak gibi keskin kayaları, suyun battığı düdenleri, sürpriz mağaraları ve çengel boynuzlu yaban keçileriyle tanınıyor. Kervan yolunu izleyen, veya avcılık için dağlara giden yolculukların ölümle sonuçlanması üzerine yöre insanı tarafından takılmış bu isim. Özünde Geyik Dağları’nın bir parçası olan bu kütle, Antalya Akseki (Marulya / Zomana) ile Konya Seydişehir arasında kuzeyden güneye doğru uzanan (Küpe Dağı 2 bin 320, Kuyucak bin 928, Akdağ 2 bin 251, İçeri 2 bin 19, Tınaztepe 2 bin 6 metre) dağ sıralarıdır.

Kendine özgü bir ekolojik ortam yaratan Gidengelmez Dağları’nın karstik yapısı, mucizevi ayrıntılar yaratır. Tıpkı Tınaztepe Mağaraları’ndan çıkan suların yeraltı bağlantısıyla 22 kilometre uzaklıktaki Suğla Gölü’nü yaratması ve üç farklı bölgede dağların böğründen doğan, ama bazı bölümlerde yeraltına inip tekrar yüzeye çıkarak Manavgat Çayı’nı oluşturması gibi. Ama asıl şaşırtıcı olan Altınbeşik Mağara görevlilerinden öğrendiğim tüm bu suların büyük bölümünün Beyşehir Gölü tarafından beslenmesi. Bu göl, sularını yer altı kanallarından Altınbeşik Mağarası, Köprüçay, Manavgat Çayı, Düden Şelalesi ve Suğla Gölü’ne göndererek bu doğa harikalarının oluşumuna katkı veriyor.

Oymapınar Baraj Gölü yakınlarındaki bir Pamfilya kenti olan Seleukia’ya su götüren yaklaşık 25 kilometrelik sisteminin su kemerleri yer yer hâlâ ayakta.

DAĞLARIN İKİ YÜZÜ

Susuzşahap Köyü’ndeki Münevver Teyze’nin kardeşi Bayram Balkan, yemekten sonra şöyle anlatmıştı: “Bizim buralar dağlıktır, sarptır. Ekilecek, dikilecek çok şey yoktur. Dağları aşıp Gidengelmez Dağları’nın öte yüzüne geçersen, farklı bir coğrafya karşılar seni. Ormanlar biter, ağaç dokusu yok olur. Uçsuz bucaksız düz ovalar, hatta bozkırlarla karşılaşırsın Konya tarafında. Bu yüzden izlerini takip ettiğiniz kervan yolu değerlidir bizim için. Atalarımız maddi koşulların elverdiği metaları götürüp, Konya ovalarında yetişen ürünlerle takas etmiş yüzyıllardır.” Gerçekten de Melas Vadisi ile Konya arasında, coğrafi ve fiziksel açıdan derin farklılıklar var. Yükseklikler 2 bin metreyi aşan dağlar, tepeler, vadi koridorları, derin kanyonlar, ormanlık arazilerle bezeli Manavgat ve Akseki bölgesinin aksine Konya Seydişehir’in topografik yapısı ovalar, düzlükler ve bozkırlardan oluşur. Bu anlamda tarıma daha elverişli olması açısından Akdeniz ile ticarette önemli bir rol oynar. Uzak yerlere ticaret malı ve yolcu taşıyan at, deve ve katırdan oluşan yük hayvanları katarı olarak tanımlayabileceğimiz kervanlar, Toros Dağları’nın vadi ve yaylalarını takip ederek Akdeniz’i Konya’ya bağlayan Manavgat yolunu kullanıyordu geçmişte. Daha sonra göçerlerin ve avcıların ayak seslerinin yankılandığı kervan yolu, şimdilerde derin bir sessizliği yaşıyor.

Cevizli Köyü 1933 yılında büyük bir yangın geçirdi. Cumhuriyet tarihinin ilk şehir planlamasının yapıldığı yerleşim olarak biliniyor. Önce Mustafa Kemal Atatürk, daha sonra meclisten gelen paralarla belde yeniden yapılanmış. Tepesinde kale ve antik kalıntıların bulunduğu Cevizli’den başlayan yürüyüşümüz Kaya Arası – Kale – Günyaka güzergâhını izleyerek 19 kilometrede Üzümdere’ye ulaşıyor. Manavgat Çayı Vadisi’ni gözleyen eski bir kale kalıntısı, Günyaka’dan sonra vadiden ayrılıp yaban hayatının coşkuyla yaşadığı sık ormanlık alan ve son bölümde bir kanyona dönüşen Manavgat Çayı’nı derme çatma bir tahta köprüden geçmek ve kayaların kesilmesiyle yapılmış taş döşeli yol bu rotanın en önemli ayrıntıları arasında.

Kervan yolunun sonraki bölümleri ise şöyle: Üzümdere – Tahta Köprü – Akşahap (10 kilometre); Akşahap – Tahta Köprü – Kale – Menteşbey (11 kilometre); Menteşbey – Yazı – Tepedağ Yaylası (Kotenne) – Deve Yolağı – Sinanhoca (16 kilometre); Sinanhoca – Karaahmetler – Kepezbeleni (10 kilometre) ve Kepezbeleni – Aygır Deresi – Hanyeri – Şarlak Çeşme – Sinekasarı – Ardıçlı Taş – Kaya Ağır – Güzelyalı (10 kilometre) etapları. Menteşbey – Sinanhoca ile Sinanhoca Kepezbeleni rotasının bir bölümü, Melas Çayı’nın kanyona dönüştüğü sarp yamaçlardan geçiyor. Hem bu güzergâhlarda hem de Kepezbeleni – Güzelyalı arasında taş döşeli kervan yolunun eski haline tanıklık edebiliyorsunuz. Menteşbey ve Sinanhoca yerleşimleri, görece akarsu yatağına çok yakın oldukları için özgün bir mikro klimaya sahip. Bu nedenle bölgede patlıcan, domates, biber başta olmak üzere sebze ve meyve yetiştiriliyor. Ardışık şekilde devam eden Kervan Yolu güzergâhları arasında ayrıca Günyaka – Gümüşdamla (10 kilometre) ile Büyükalan (Büyükilvat) – Bucakkışla – Belenalan – Çanakpınar alternatif etapları bulunduğunu hatırlatalım.

Konya ile Antalya arasındaki ticarete binlerce yıldır katkıda bulunan eski kervan yollarının en önemlilerinden biri, Süleymaniye (Simyan) Köyü sınırlarındaki Sakaltutan Geçidi’nde görülebiliyor.

YOLCULARA ÖNERİLER

Kervan yolu rotası zamanında kırmızı-beyaz boyalar ile işaretlenip tabelalarla desteklenmiş. Ancak sürdürülebilirlik anlamında sıkıntı yaşayan rota üzerindeki işaretlere güvenmemenizi öneririm. Pek çok yerde boyalar silinmiş, levhalar kırılmış. Eğer kaybolmak ve sorun yaşamak istemiyorsanız coğrafi pozisyon sistemi verilerini edinip bir GPS aletiyle yola çıkmalısınız. Susuzşahap, Akşahap, Menteşbey, Sinanhoca yerleşimlerinde bakkal yok. Cevizli’de bir pansiyon bulunuyor. Yol üzerinde kamp yapacak pek çok nokta mevcut. Yola çıkmadan önce çok iyi planlama yapmalısınız. En iyi dönem ilkbahar ve sonbahar ayları. Güzergâhın Gidengelmez Dağları kısmında ayı popülasyonu bulunduğunu, bu hayvanlarla karşılaşmamak adına yürürken sürekli ses çıkarmanız gerektiğini (düdük çalmak, çantaya minik bir çan takmak gibi) hatırlatalım.

Dünya kocaman bir ansiklopedidir; hiç seyahat etmeyenler yalnızca çok az kısmını okumuş olurlar. Ama yolculuğun en zor bölümü, kapıdan çıkmak kararıdır. Melas kervan yolu rotasına adım attığınız andan itibaren sadece geçmişe ve doğaya değil, aynı zamanda sonsuz bilgiye ulaşmak için serüven dolu bir yolculuk deneyimi yaşayacaksınız…

Türkiye’nin en güzel şelalelerinden biri olan Manavgat Şelalesi, ismini taşıdığı ilçeye beş kilometre mesafede bulunuyor.

KONYA-ANTALYA MELAS KERVAN YOLU ULAŞIM

Melas kervan yolunu yürümek isteyenler, üç başlangıç noktasından birine; Akseki, Manavgat, ya da Seydişehir ilçelerine ulaşmak durumunda. Seydişehir ilçesi Konya merkeze 90, Antalya merkeze ise 214 kilometre mesafede yer alıyor. Antalya merkez Manavgat ilçesine 78, Akseki ilçesine ise 152 kilometre uzaklıkta. Konya’dan Seydişehir’e ve Antalya’dan Akseki ile Manavgat ilçelerine dolmuş bulabilirsiniz. Ayrıca Antalya ile Konya arasındaki şehirlerarası otobüsler her üç ilçeden de geçiyor.

Özellikle Akseki sınırlarında görülen “düğmeli evler”, yöreye özgü ahşap ve taş işçiliğinin özgün örnekleri. Bu geleneksel yapılar “hatıllı kuru duvar” tekniğiyle inşa edilmiş.

KONYA-ANTALYA MELAS KERVAN YOLU KONAKLAMA SEÇENEKLERİ

Manavgat, Akseki ve Seydişehir ilçelerinde otel, pansiyon, öğretmenevi gibi konaklama seçenekleri mevcut. Ayrıca güzergâh üzerindeki Cevizli beldesinde otel bulunuyor. Rotanın geçtiği Değirmenlik, Susuzşahap, Günyaka, Üzümlü, Akşahap, Menteşbey, Sinanhoca, Kepezbeleni ve Güzelyalı köylerinde muhtarlarla önceden iletişime geçerseniz köy evleri de (köy odası) seçenekler arasında. Sırt çantası ile rotayı tamamlamayı düşünenler ise Maden Yaylası, Değirmenlik Yaylası, Değirmenlik Köyü, Susuzşahap Köyü, Cevizli Ketenderesi mesire alanı, Günyaka festival alanı, Menteşbey sosyal tesisi, Güzelyalı Dağ Restoran mevkilerinde kamp kurabilir.

 

KONYA-ANTALYA MELAS KERVAN YOLU’NDA GEZİLECEK YERLER

  • SEYDİŞEHİR: Melas kervan yolunun başlangıç noktalarından biri olan Konya’ya bağlı Seydişehir ilçesinde Kocakoru Ormanı Tabiat Parkı, Bostandere Köyü Vasada antik kenti, Ilıca termal kaplıcası, Seydişehir Kalesi gezilebilir.

 

  • TINAZTEPE MAĞARALARI: Konya ili Seydişehir ilçesinde yer alan Tınaztepe Mağaraları, 2004 yılında turizme açıldı. Türkiye’nin en büyük mağaralarından biri olan Tınaztepe, sonundaki 64 metrelik iniş dışında tamamen yatay özellikte. Toplam uzunluğu 22 kilometre, gezilebilen bölümü ise 1580 metre. Ana kaynağını Beyşehir Gölü’nden alan Tınaztepe, 22 kilometrelik yeraltı yolculuğu sonunda sularını Suğla Gölü’ne gönderiyor.

 

  • AKSEKİ: Batı Toroslar’ın güneyinde yer alan Antalya sınırlarındaki Akseki ilçesinde Cevizli Gağras antik kent kalıntıları, Kuyucak Köyü Kartallı Mağara, Beyşehir yolu üzerindeki Düdencik Mağarası, Dipsiz ve İlvat gölleri, Geyik Dağları’nın kuzeyine konumlanan Çimi, Göktepe ve Yedikaza yaylalarını ziyaret edebilirsiniz.

 

  • DÜĞMELİ EVLER: Çimento ve harç kullanılmadan inşa edilen düğmeli evler, Akseki ve İbradı yöresine özgü kültürel miras niteliğindeki tarihi eserler. Toros Dağları’nda yetişen sedir ağacı ve yöreye özgü taş kullanılarak “hatıllı kuru duvar” mimari tekniğiyle tasarlanan bu evlerin en önemli özelliği sedir ve ardıç ağaçlarından oluşan hatıl uçlarının duvardan dışarı taşması ve düğme gibi gözükmesi. Bu evleri Akseki ilçe merkezi ve köylerinin yanı sıra İbradı ilçesi Ormana ve Ürünlü köylerinde de görebilirsiniz.

 

  • ALTINBEŞİK MAĞARASI: Toros Dağları’nın karstik yapısı sonucu oluşan Altınbeşik Mağarası, İbradı ilçe sınırlarında yer alıyor. 1994 yılından beri Milli Park statüsünde olan Altınbeşik, sularını Beyşehir Gölü’nden tedarik ediyor. Yılın her dönemi su altındaki bu mağaranın girişinden itibaren ilk 200 metrelik bölüm alt seviyeyi oluşturuyor. Alt ve orta seviyelerdeki yeraltı akarsuyu, her dönem su seviyesinin benzer kalmasını sağlıyor.

 

  • OYMAPINAR BARAJ GÖLÜ: Oymapınar Barajı, Manavgat Nehri üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacı ile 1977-1984 yılları arasında inşa edilmiştir. Bölge; 2004 yılında Oymapınar Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ilan edilmiş ve sportif amaçlı turizme açılmıştır. Günümüzde jeomorfoloji, botanik, ornito (kuş gözlemi turizmi), dağ bisikleti, jeep safari, agro, eko, golf ve su sporları turizmi olmak üzere 19 farklı alanda turizm yapılmaktadır. Oymapınar Barajı Manavgat ilçe merkezine 22 kilometre uzaklıkta.

 

  • MANAVGAT ÇAĞLAYANI: Oymapınar ve Manavgat baraj göllerinden çıkan Manavgat Çayı, aynı isimli ilçe merkezine yaklaşırken falezler üzerinden dökülerek Manavgat Şelalesi’ni oluşturur. Yüksekliği az olan çağlayan, genişliği sayesinde müthiş bir görsellik oluşturur ve ülkemizin en ünlü şelalelerinden biridir. Zengin bir flora ve fauna çeşitliliğine sahip alanda aynı zamanda kano ve rafting etkinlikleri yapılıyor.

 

0 yorum
2 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas RotalarıGezi

Yeşil rota: Trenle Batı Karadeniz

Meltem
Meltem

Trenle Batı Karadeniz turu nasıl yapılır? İstanbul çıkışlı trenle Batı Karadeniz turu şu sıralar oldukça popüler. Rotanın ilk durak noktaları Filyos, Zonguldak, Yeşilyenice, Karabük’te gezilecek yerler Atlas Kasım 2019 arşivinden:

Etkileyici bir karışım: Issız kumsallar, kömür yüklü katarlar, dev ağaçlar, Yörük köyleri ve Karadeniz’in kumlara gömülmemiş tek antik şehri… Zonguldak ve Karabük sınırlarında, Batı Karadeniz hattındaki Yeşil Rota’nın vaatleri sadece nostalji değil, bolca da sürpriz içeriyor.

Yazı: Özlem NUMANOĞLU

Atlas dergisinin Mart 1995 sayısının kapağında, Yenice Ormanları’ndaki bir demiryolu köprüsünden geçen bir kömür katarının fotoğrafı vardı. Sonbahar giysisini kuşanmış o rengârenk ormanın ve kırmızı trenin görüntüsü daha lisede aklıma kazınmış. Çeyrek yüzyıl sonra, otoban kenarından o beton kemerli köprüye bakıyorum; adı Balıkısık. Hâlâ hatırladığım kadar güzel. Daha da güzeli, o büyülü Süha Derbent fotoğrafındaki gibi üzerinden hâlâ trenler geçiyor.

Sis örtüsü altında Yenice ormanları. Fotoğraf: Aşkın Uzunkara

ZONGULDAK, BARTIN VE KARABÜK

Demiryolu bölgenin vazgeçilmezi, çünkü Türkiye’nin yegâne taşkömürü havzası, günümüzdeki sınırlarıyla Zonguldak, Bartın ve Karabük’ü kapsıyor. Bu havzada köstebek yuvasını andıran maden ocakları yerin derinliklerine iniyor, maden işçileri bu ışıksız dünyada kanla başla mesleklerini icra ediyor. Kömür 200 yıl önce bölgenin yazgısını değiştirmeye başlıyor. Enerji ve ardından demir sanayiindeki gelişmeler Cumhuriyet döneminde de artarak devam ediyor.

Bölgeyi ören demir ağlar işte o günlerin mirası. Emektar yük trenleri bugün de maden ocakları, fabrikalar, enerji santralleri ve limanlar arasında mekik dokuyor.

Safranbolu’da 2 bin tarihi ev, doğaya ve komşuya saygı geleneğiyle inşa edilmiş. Fotoğraf: AKARE AJANS

ZONGULDAK-ANKARA TREN HATTI

Eskiden Karaelmas Ekspresi’nin yolcu taşıdığı Zonguldak-Ankara tren hattı, bugün Çankırı ve Ankara ayaklarındaki bakım-onarım çalışmaları nedeniyle işlemiyor. Hattın şimdilik bizi ilgilendiren bölümü ise Zonguldak’tan Karabük’e uzanıyor. Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın Yeşil Rota projesi kapsamında, biz de bu hattın bir bölümünde makinist kabininde yolculuk etme şansı bulduk. Yolculuğun ilk etabı, Zonguldak merkez garında başlayıp Filyos’ta sona erdi. 19 yıllık makinist Zeki Benli (43) kontrolündeki trenimiz köy ve kasabalarda yolcu indirip bindirdi, kırsal alanlardan geçti, tünellerin karanlığından Karadeniz’in gri-beyaz ışığına ve kumsallara çıktı. “Uyuyakalmışım, niye beni uyandırmadın?” diye fırça atan yolcudan, makinist şakalarına nefis yol öyküleri dinledik Zeki Bey’den. Dediğine göre tren eskisi kadar dolu değil, ama Karaelmas Ekspresi raylara dönerse Doğu Ekspresi gibi, bölgeye turist taşıyabilir.

Tios antik kentinden Filyos’a bakış. Fotoğraf: Özlem Numanoğlu

FİLYOS’TA MOLA VERİN

Bu hatta Doğu Ekspresi’ndeki gibi yataklı, yemekli vagonlar bulunmuyor. Ama rahat koltuklar, geniş camlar, raylardan gelen ses, biletinizi kontrol eden kondüktör ve ara duraklarda inip binen simitçiler bu yolculuğun nostaljik artıları. Üstelik Filyos yolunda sağ tarafta Kestane Dağı, sol tarafta Karadeniz’in uçsuz bucaksız plajları trene eşlik ediyor. Yaklaşık 40-45 dakikalık bu yolculuğu ister uzatır, ister Filyos’ta bir mola verirsiniz. Bence bir mola verin. Ama burada konaklamayacaksanız, mutlaka sonraki trenin saatini öğrenin!

İLK DURAK FİLYOS

Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos, alabildiğine uzanan kumsalıyla yazın popüler bir sahil beldesi. Sonbaharda ise ıssız sahili bir şehir yorgunu için cennetle eşdeğer. Tepesindeki Tios (Tieion) antik kenti özellikle önemli, çünkü Karadeniz kıyılarındaki Yunan-Roman kentleri arasında, modern yerleşimler veya alüvyon-kum-çakıl altında kalmamış bilinen tek örnek. Yunan tarihçi Strabon vaktiyle bu yerleşimin önemsiz bir kasaba olduğunu yazmış, ama İÖ 7’nci yüzyıldan kalma kent, günümüz arkeolojisi için gerçek bir hazine. Altı yıldır kazılan kentte kale, sahil surları, su kemeri, tonozlu galeri, tiyatro, savunma kulesi ve mezarlar görülebilir. Filyos Kuş Cenneti yakınlarda, ön tarafta ise Karadeniz sonsuza uzayıp gidiyor.

Safranbolu merkezi.

ANTİK KENTİN KOYNUNDA ORTAÇAĞ SARNICI

Burada günbatımı sihirli bir an. Deniz uçuk pembeye boyanırken balıkçı tekneleri limana dönüyor. Derken bir kömür katarı gümbürtüyle geçiyor. Bunlar yeterince etkileyici bir karışım değilmiş gibi, antik kentin koynunda bir de ortaçağ sarnıcı saklanıyor. Kentin taş basamaklarının plaja indiği noktada, deniz seviyesinin altında. Kumsaldan sarnıcın karanlığına girmek az bulunur bir deneyim. Ama şimdilik sadece bilim insanlarına açık.

Günü Filyos’ta batırmak isterseniz, kendinize direnmeyin. Sahilde mütevazı bir otel bulun ve taze balık ve yeşilliklerle kendinize bir ziyafet çekin.

İSMİYLE MÜSEMMA YEŞİLYENİCE

Ertesi sabah saat 8.15’te Filyos Tren İstasyonu’ndan yolculuk Yeşilyenice’ye. Bir saati aşan bu yolculukta tren camından gördükleriniz, göreceklerinizin teminatı: Gövdelerini sarmaşık sarmış ulu ağaçlar, kıvrım kıvrım dereler bir Yenice önizlemesi. Ne de olsa Karabük’ün Yenice ilçesi, tropik bölgeler dışında dünyada pek az ormanda görülebilecek kadar çok sayıda ağaç türünü barındırıyor. Avrupa’nın biyolojik çeşitlilik açısından en değerli ve acil korunması gereken 100 ormanından, Türkiye’nin de dokuz sıcak bölgesinden biri. Yeşilyenice İstasyonu’nda trenden indiğinizde bu gerçeği gözleriniz hemen anlamıyor belki, ama ciğerleriniz saniyesinde farkı fark ediyor.

Yörük Köyü, Karabük sınırlarında yer alıyor. Fotoğraf: Özlem Numanoğlu

YENİCE’DE ÖNCE MEŞELER SARARIR

Yüzde 85’i gür yeşil örtüyle kaplı Yenice’nin ormanlarını bir günde keşfetmek imkânsız. Kamp alanları mevcut, ama bu size göre değilse Ihlamur Teras ve Bungalov Konaklama Tesisi bu açığı kapatabilir. Ormanın bazı kısımları güneş ışığına geçit vermeyecek denli sık ağaçlarla kaplı. Bazı ağaçlar ise öylesine çap ve boyutlara ulaşmış ki, kollarınızla gövdelerini kavrayamıyorsunuz. Yürüyüş ve bisiklet parkurları kaybolma tehlikesine karşı işaretli. Birkaç saatlik kısa parkurlar da var, birkaç güne yayılan uzun rotalar da… Size uygun olanı seçin ve acele edin. Çünkü Yenice’de önce meşeler sararırmış. Mesailerine ufaktan başladılar bile…

YAKIN ÇEVREDE GÖRÜLECEK YERLER

YAKIN ÇEVRENİN İLK 3’Ü

  • Maden Müzesi (Zonguldak)

Türkiye’nin ilk ve tek maden müzesi. Modern ve interaktif tasarımı dolu dolu, ilgi çekici bir içerikle güçlendirilmiş. Yanı başındaki Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait Eğitim Ocağı maden işçilerinin eğitimi için kullanılıyor, ama önceden haber vermek kaydıyla gruplara açılıyor. Son derece etkileyici bir deneyim.

  • Safranbolu (Karabük)

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nin gururlu üyesi. İlçeye karşıdan bakınca sanki 18-19’uncu yüzyıl Anadolu’sunu görüyorsunuz. Gitmeden önce belgeselci Suha Arın’ın 43 yıl önce çektiği Safranbolu’da Zaman belgeselini izleyin. Mekânlar buraya sığmaz, ama lokum ve safran alışverişi olmazsa olmaz. Karabük merkez istasyonuna dokuz kilometre mesafede. Taksi veya minibüsle geçilebilir.

  • Yörük Köyü (Karabük)

Safranbolu’nun mini versiyonu. 14’üncü ve 15’inci yüzyılların Yörükleri yerleşik hayata geçmiş ve günümüze nefis sivil mimari örnekleri bırakmışlar. Sipahioğlu Gezi Evi, Çamaşırhane ve meydandaki soprano Leyla Gencer büstü görülmeli. Karabük’e 14 kilometre, Safranbolu’ya altı kilometre uzaklıkta. Aralıklarla minibüs bulunuyor.

İSTANBUL ÇIKIŞLI BATI KARADENİZ TURU NASIL YAPILIR?

NASIL GİDİLİR?

İstanbul’dan Zonguldak’a direkt uçuşlar mevcut. Bu yazıda söz edilen türden bir yolculuğa, Havalimanı Tren İstasyonu’ndan başlanabilir. Zonguldak-Karabük arası trenle yaklaşık iki buçuk saat içinde geçilebiliyor. Ancak buradan Çankırı ve Ankara’ya ilerlemek şimdilik mümkün değil; bu hattaki bakım-onarım çalışmaları devam ediyor. Şehir içi ulaşım alternatifleri ve tren seferleri için: www.yesilrota.org

0 yorum
5 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas Rotaları

Bir Alp masalı: Dolomitler / İtalya

Meltem
Meltem

Dolomitler’e nasıl gidilir? Dolomitler gezi rehberi, Atlas dergisi Kasım 2019 arşivinden:

İtalya bütün dünyaca bilinen deniz, mutfak ve tarih odaklı turizm bölgelerinden farklı, muhteşem manzaralar barındıran dağ turizmi rotasına da sahip. Kuzey İtalya’da Avusturya sınırındaki Alpler bölgesinde, göller, ormanlar ve dağların oluşturduğu bir yol haritası, ziyaretçilerine sürprizlerle dolu bir seyahat vaat ediyor.

Yazı: Oğuz BÜKTEL / Fotoğraflar: Oğuz BÜKTEL-Fatih BÖREKÇİ

Dolomitler, İtalya’nın kuzeybatısında Avusturya sınırında yer alan, Güney Alpler, ya da Güney Tirol diye bilinen bölgede dağlık bir yöre. Tarihsel olarak Avusturya’yla iç içe geçmiş olmasının etkisiyle Almancanın hâkimiyeti de söz konusu. Öyle ki her dağın, her gölün, her kasabanın İtalyanca ve Almanca olmak üzere iki ismi bulunuyor. Dolomitler ismi bir mineral olan dolomitten geliyor. Kalsiyum ve magnezyumlu karbonat bileşimi içeren bu mineralin bulunduğu kayaçlara da dolomit deniyor.

Mecdelli (Magdalalı) Meryem Kilisesi (Chiesa di Santa Maddalena), Güney Tirol’de Val di Funes’te bulunuyor. Dolomitler’in en güzel zirveleri olarak bilinen Odle/Geisler masiflerini ardına alarak vadinin en popüler ziyaret noktasını oluşturuyor.
Fotoğraf: Fatih Börekçi

18’inci yüzyılda bu minerali ilk tanımlayan Fransız jeolog Déodat Gratet de Dolomieu’den ismiyle adlandırılmış. Mineralin soluk renkli görünümü, bu dağlara aynı zamanda soluk dağlar anlamına gelen “Pale Mountains” isminin de verilmesine sebep olmuş. Yemyeşil ormanların arasından fışkıran soluk renkli kayalardan oluşan muhteşem Güney Alpler, tüm dünyadan gezginlerin hayalindeki bölgelerinden biri. Yaklaşık 30 sene önce elimde fotoğraf makinesi olmadan yaptığım kısa bir ziyaretin ardından hayalimi süsleyen bu bölgeye 2019 yazında gitmeyi başardım.

Castelrotto (Kastelruth) Güney
Tirol’de Avrupa’nın en yüksek ve geniş Alpin çayırı Alpe di Suisi’nin yanı başında yer alan bir belediye. Kastelruth Kilisesi, 82 metre uzunluğunda kuleye sahip ve Kofel Tepesi’nin yanı başında bulunuyor. Kofel Tepesi’nde ise yedi şapel ve Avusturya Macaristan İmparatoru adına yapılmış bir çeşme bulunuyor. Fotoğraf: Fatih Börekçi

Atlas’ta yayınlanan “Karavanla İzlanda” yazımı okuyanlar karavanla seyahatin fotoğrafçılar için getirdiği avantajları bilirler. Bu nedenle, bu kez fotoğrafçılarla değil, ailelerimizle ve çift karavanla çıkacağımız seyahat için çok önceden rota, konaklama, lojistik gibi detaylar üzerinde çalışmaya başladım. Dolomitler’in son dönemde popülerliğinin giderek artmasında, diğer birçok yer gibi instagramın da etkisi var. Bazı bölgelere ulaşım oldukça kolayken, bazı kısımlar ciddi bir yürüyüş gerektiriyor. Işık kirliliği açısından bu bölge son derece şanslı bir konumda. Tabii bu da yıldız fotoğrafçılarının bölgeye gösterdiği ilginin artmasında önemli bir neden.

DOLOMİTLER TURUNDA BAŞLANGIÇ NOKTASI İÇİN EN UYGUN YER

Önce İstanbul’dan bölgeye en yakın havaalanlarından biri olan Milano’ya uçtuk. Aslında Dolomitler turunda başlangıç noktası olarak en uygun yer Bolzano (Almanca ismi Bozen). Ancak oraya doğrudan uçuş yok, hesaba katılması gereken diğer bir faktör de karavan kiralama noktası. Milano’da karavan kiraladığımız iki ayrı şirketin araçları da bizi almaya havaalanına kadar geldiler ve kısa süre içerisinde araçları kiraladık. Bu sefer kullanacağımız araç son derece yeni. İç donanımı son derece modern ve dört kişinin rahat konaklayabileceği şekilde tasarlanmış. Sıcak suyu, buzdolabı, ocak ve ısıtması LPG tüple, buzdolabı ayrıca araç hareket halindeyken araçtan, LPG tüp biterse aracın yaşam aküsünden çalışabiliyor. Keza bir kamping noktasına gelindiğinde dış elektrikle de beslenebiliyor.

Lago di Braies’in, diğer bütün yer isimleri gibi Almanca bir ismi de var; Pragser Wildsee. Göl berrak ve durgun olunca muhteşem yansımalar sunuyor. Fotoğraf: Fatih Börekçi

Bu arada şunu not etmekte fayda var, yurtdışındaki araçların genelinde bir güneş paneli yok, araçlar hareket halindeyken araç alternatöründen yaşam aküsünü de şarj ediyor, zaten kiralık karavan kültüründe sürekli gezmek ve bir yerde uzun süre sabit kalmamak söz konusu olduğu için akü son derece yeterli oluyor. Araçları teslim almamızın ardından ilk durağımız Bolzano oldu. Bu arada konaklayacağımız yerler ve uygun fiyatlı alışveriş için ön araştırmalar yapmış ve bunları haritada işaretlemiştim.

Özellikle karavan konaklaması için hem ücretli ve tüm imkânların bulunduğu kamp yerleri, hem de ücretli/ücretsiz karavan konaklama yerleri için “park4night” isimli ve oldukça kullanışlı bir uygulamadan faydalandım. Konaklayabileceğiniz mekânların tüm yönlerini, buraları tecrübe etmiş kişilerin yorumları ve fotoğraflarıyla gösteren bu uygulama karavancının işini çok kolaylaştırıyor. Ayrıca geziden önce hangi köy ve yollara girişin karavana uygun olup olmadığına ilişkin notlar almak da gezi sırasında yararlı oluyor.

Bölgenin en ünlü geçitlerinden Passo Rolle’de yer alan 2 bin 190 metredeki Baita Segantini’de Pale Di San Martino Dağı yükseliyor. Turistler bölgede yaşamış dağcı, ressam, şair Alfredo Paluselli’nin büstünün bulunduğu anıtı ziyaret ediyor. Anıtın karşısında 3 bin 184 metrelik Cimon della Pala Zirvesi
bulunuyor; Paluselli’nin deyişiyle “Dolomit’in Matternhorn’u”.
Fotoğraf: Fatih Börekçi

İLK HEDEF: ALPE DI SIUSI

İlk konaklama noktamız Alpe di Siusi, oldukça meşhur bir kayak bölgesi aynı zamanda. 2 bin 350 metre yüksekliğe sahip dağlara ev sahipliği yapan bölge muhteşem bir bitki örtüsüne, aynı zamanda biz rastlayamasak da çeşitli yaban hayvanlarına ev sahipliği yapıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne 2009’da giren bölge yılın dört mevsiminde her biri diğerinden daha muhteşem manzaralar sunuyor fotoğrafçılara. Araçla ücretsiz konakladığımız yer, 1000 metre rakıma sahip olması nedeniyle, haziran sonunda bile geceleri oldukça soğuk olabiliyor. Park yeri, aynı zamanda tepeye çıkan teleferiğin de park yeri. Sabah güzel havada ilk iş bizi 1000 metreden, 1800 metreye 15 dakikada çıkaracak olan teleferiğe binmek. Tepede vardığımız yerin adı Compaccio (Compatsch). Çok güzel yürüyüş rotaları, nefis dağ manzaraları ve muhteşem kulübe ve kafelerin olduğu bir yer. Herkes yürüyüş bastonlarıyla, çizilmiş rotalardan yürüyor, yemyeşil otlaklarda ise inekler otluyor. Bu arada yürürken yandaki basit tel örgülere dokunmamak gerek, çünkü elektrik verilmiş olabiliyor.

Dolomitler’in en ikonik
manzaralarından birini sunan St. Johann (San Giovanni) Kilisesi soğan kubbeli çan kulesiyle muhteşem manzaranın önünde poz veriyor adeta. Fotoğraf: Oğuz Büktel

ST. MAGDALENA VE İKONİK KİLİSE

İkinci durak noktamız, bölgenin en ünlü doğa manzarasına ve ikon haline gelmiş bir kiliseye sahip olan St. Magdalena bölgesi. Ranuihoff Çiftliği sınırları içindeki St. Johann Kilisesi (San Giovanni), bölgenin en ilgi çeken tarihi mekânlarından biri. Tam arkasında koyu yeşil bir orman ve yemyeşil çayırların ortasında bakırdan yapılmış soğan kubbeli çan kulesiyle görsel bir ziyafet sunuyor. 1744 tarihinde inşa edilen bu kilisenin iç duvarlarında, Aziz Yuhanna’nın yaşamını anlatan dokuz resim bulunuyor. Bu bölgede karavancılar bazı sorunlar yaşıyor. Park yeri olmadığı için uzun süre konaklayamıyorsunuz. Bölgenin fotoğraflarını çekip yola devam ettik.

Lago di Braies’in meşhur ahşap sandallarını kiralayıp
gölde gezinti yapmak
mümkün. Fotoğraf: Oğuz Büktel

LAGO DI BRAIES

İkinci gece konaklamamız bölgenin en ünlü göllerinden birinde oldu: Lago di Braies, Almanca ismiyle Pragser Wildsee. Soluk renkli dolomit mineralleri içeren dağların arasına sıkışmış ve muhteşem berraklığıyla, dağlardaki ağaçların yeşil rengini yansıtan inanılmaz güzellikte bir göl. Gölün yanı başında bir otel ve biraz gerisinde bir kafeterya ve büyük bir otopark yer alıyor. Karavanımızı buraya park ettik, elektrik yok, ancak su ve tuvalet mevcut. Yanı başı orman ve son derece keyifli bir kamp yeri. Gölün temizliği ve berraklığının yanı sıra çevresindeki yürüyüş yolları ile otel ve kafeterya da sade ve güzel. Kıyıda ahşap sandalları kiralayarak gölde gezinti yapabilirsiniz. Gölün çevresinde yaklaşık beş kilometrelik bir yürüyüş rotası bulunuyor, burada her adımda fotoğraf için başka bir kadraj yakalamak mümkün. Ayrıca gölün plaj kısımları var. Sandallar manzaranın eşsizliğine ayrı bir derinlik katıyor. Geceleri göl çevresi neredeyse kapkaranlık. Gelişigüzel hiçbir aydınlatma yok. Işık kirliliği en alt düzeyde. Özellikle yıldız fotoğrafı çekmek isteyenler için ideal bu nedenle.

Selva di Val Gardena,
Bolzano şehrinin 39
kilometre doğusunda yer alan küçük bir belediye. Fotoğraf: Fatih Börekçi

TRE CIME DI LAVAREDO

Almanca ismiyle Drei Zinnen, bölgenin en çok bilinen ve yan yana göğe uzanan 3 bin metre yükseklikte üç kaya kütlesi. Buraya ulaşmak öyle kolay değil, önce oldukça yüklü bir ücretle milli parka giriyorsunuz ve aracınızı park ediyorsunuz. Sonra yürüyüş başlıyor. Muhteşem manzara eşliğinde yaklaşık 45 dakika, bir yanınız uçuruma paralel olmak üzere yürüyerek bir dağ evine ulaşıyorsunuz.

Tre Cime Di Lavaredo’da aracınızı parkedip 45 dakikalık bir yürüyüşün ardından muhteşem tepeleri gözlemleyebildiğiniz ve asıl zorlu trekking rotalarının başladığı noktaya geliyorsunuz. Fotoğraf: Oğuz Büktel

Tepelerin eşsiz manzarasını görebilmek için asgari yürümeniz gereken mesafe bu. Sonra yollar, rotalar, değişik dağ evlerine sizi götürüyor. Tabii her birinin farklı zorluk dereceleri var. Dağların bu denli önemli olmasının diğer bir sebebi de, Birinci Dünya Savaşı’nda İtalya ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında muharebelerin yaşandığı cephelerden biri olması. 3-3 bin 500 metre yükseklikteki dağlarda, 1915-1917 yılları arasında yapılan muharebelerde, iki taraftan toplamda yaklaşık 150 bin asker ölmüş, bunun üçte ikisinin soğuk nedeniyle öldüğü düşünülüyor. Ayrıca iki taraf da bu dağları aşmak için günümüzde kısmen yenilenerek turistler tarafından dağcılık amacıyla kullanılan, “via ferrata” (demirden yol) denilen, tırmanmak için kazıklarla bezeli yollar yapmışlar. Sayılarının 200 civarı olduğu tahmin edilen bu yolların uzunluğu 700 ila 3 bin 300 metre arasında değişiyor. Buzullarda 2010 yılında, Birinci Dünya Savaşı’nda donmuş bir asker bedeni bulununca bölgenin ünü daha da artmış. Bir sonraki seferde konaklamayı burada yapıp daha uzun bir trekking rotası kat etmeyi planlayarak gezimizi tamamladık.

Kuzey İtalya’da via ferrata parkurlarına ulaşmak için önce birkaç saatlik yürüyüş yapmak gerekiyor. Fotoğraf: Serkan Ocak

DOLOMİTLER TURU İÇİN İPUÇLARI

Dolomitler’e nasıl gidilir diye merak ediyorsunuz ve Dolomit Dağları diye arama yaptınız, amacınız Dolomit Dağları turu ile ilgili bilgi almak, öyleyse doğru yerdesiniz. Dolomitler gezisi planlayanlar için işte Dolomitler gezi rehberi ve Dolomitler için bazı ipuçları:

  1. İstanbul’dan Bologna, Milano, ya da Venedik’e uçakla doğrudan uçuş bulunuyor.
  2. Karavan kiralamak için her üç havaalanına yakın kiralama şirketleri bulunuyor, genelde havaalanından alıp geri bırakıyorlar.
  3. Karavan kiralamak hem araç kirası, hem de oteli içermesi nedeniyle son derece makul bir tatil alternatifi olabiliyor, biz dünya çapında bir firma olan Motorhome Republic’i tercih ettik ve servislerinden memnun kaldık.
  4. Fiyatlar iki kişilik karavanlar için 600€/hafta başlangıç fiyatı olmak üzere, mevsimine ve ne kadar erken rezervasyon yaptığınıza göre değişiyor Ayrıca ekstralar mevcut, tuvalet kimyasalı, barbekü, (bazen) yatak çarşafı gibi hizmetler fiyata dahil olmayabiliyor.
  5. Mutlaka tam kapsamlı bir karavan sigortası yaptırın (Motorhome’dan, ya da kiraladığınız şirketten).
  6. Minibüs ve büyük araç kullanımı tecrübeniz yoksa, daha ufak campervan’ler ile başlayın, çünkü manevra ve park sorun olabiliyor.
  7. Dolomitler’e gidiyorsunuz, yazın bile olsa kışlık bir mont ve buna göre kıyafetleri mutlaka yanınıza alın, gündüzleri sıcak, geceleri oldukça soğuk olacaktır.
  8. Eğer karavan ile gidemiyorsanız, minik bir araç kiralamanız şart, bölge toplu ulaşımla planlı bir gezi için çok uygun değil. Son derece şık butik oteller mevcut, Heidi çizgi filmindeki gibi dağ evlerinde konaklayabilir, çayırlarda koşabilirsiniz, uluslararası otel sitelerinden rezervasyon son derece kolay.
0 yorum
3 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas Rotaları

Fethiye, Kaş, Finike, Göcek, Lykia gezilecek yerler

Ayşegül Parlayan Özalp
Ayşegül Parlayan Özalp

Mür kokulu Demre, yitik liman Patara, taştan tarih Kekova, unutulmuş Aperlae, zamanın durduğu Kaya köy, merdivenler boyunca Kaleköy… Lykia’dan kalan tarih, hem Akdeniz’in mavi sularında hem dağların üzerinde yaşıyor. Atlas dergisi 2016 arşivinden…

Yazı: Tevfik TAŞ

Lykia’dayım. İpini koparmış uçurtma, palamarı çözmüş gemiyim. Göcek’te, Fethiye Körfezi’ne bakan yaklaşık 10 kilometrelik alanda, bir duvarı andırırcasına sıralanmış 10’a yakın irili ufaklı adayla bakışıyoruz… Domuz, Tershane, Zeytinli, Yılanlı, Göcek adaları. Bir de Yassıcalar var. Buna denizi çevreleyen tepelerdeki sedir, kızılçam, karaçam, fıstık çamı, zeytinlikler, çınar, meşe ve dere yataklarında geniş öbekler oluşturan okaliptus ve bölgenin endemik günlük-sığladan oluşan ağaçlık alanları da eklenince Göcek’i kapalı bir deniz görünümüne büründürüyor.

İrili ufaklı, yassı, sivri birçok ada ve adacık, “Yassıca Adaları” adı altında Göcek Koyu’nda toplanmış. Göcek Limanı’na en yakın bağlama yeri olan bu doğa harikası, yaz aylarında Göcek ve Fethiye’den gelen tur teknelerinin uğrak yeri. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

İrili ufaklı, yassı, sivri birçok ada ve adacık, “Yassıca Adaları” adı altında Göcek Koyu’nda toplanmış. Göcek Limanı’na en yakın bağlama yeri olan bu doğa harikası, yaz aylarında Göcek ve Fethiye’den gelen tur teknelerinin uğrak yeri. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Her gidişimde sanki daha önce hiç uğramamışçasına dolaşırım Göcek’in koylarını: Göbün, Merdivenli Koy, Bedri Rahmi (Taşyaka), Yavansu, Kuyrucak, Hamam, Manastır, Sarsala koyları; Hurmalı, Sıralı, Boynuz ve At adlı bükler gibi 20’ye yakın Ege ve Akdeniz’de eşine az rastlanır güzellikte koy ve bük… Ne var ki benim için Sarsala ayrı bir yabanlık, haritalarda Taşyaka olarak geçen, buraları bilen herkesin Bedri Rahmi Koyu dediği koy ayrı bir lezzet, bir yaşama sevinci kaynağı oluyor. Bedri Rahmi Koyu’nda, onun 70’li yıllarda, bir mavi yolculuk sırasında kayalara çizdiği ünlü balık deseniyle, Azra Erhat’ın Göcek’e hediye ettiği mozaik kaplamaya baktım. Ne diyordu Bedri Rahmi: “Mavi gezi bir ağaçtır/ Dalları deniz/ Mavi gezi bir bahçedir/ Gülleri deniz.” Bu dizeler ağzımda kalkıp Fethiye’ye gidiyorum. Antik adı Telmessos olan bu deniz kasabası insana şunu söyletiyor: Doğduğu, yaşadığı topraklarda, kelebeklerin yurt tuttuğu vadiler varsa, o insan daima göğe, uzağa, geleceğe bakar.

Ölüdeniz, Karacaören Koyu ve Gemiler Adası, Babadağ’dan yamaç paraşütüyle uçanların manzarasını süslüyor. Lykialılar antikçağda Ölüdeniz’e ışık ve güneş diyarı diyorlardı. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Ölüdeniz, Karacaören Koyu ve Gemiler Adası, Babadağ’dan yamaç paraşütüyle uçanların manzarasını süslüyor. Lykialılar antikçağda Ölüdeniz’e ışık ve güneş diyarı diyorlardı. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Limana iniyorum. Karşımda, Paçarız Burnu ve Şövalye (Meğri) Adası’nın oluşturduğu doğal bir iç liman… Ovalara, vadilere baktıkça “Hayal melekleri kurmuş bu kenti” diyorum; “Sonra betonun istilası ve yağma gelince onlar gitmiş”.

Symbola’nın limanında, Ölüdeniz’de giriyorum denizin serin sıcağına.

Fethiye’de, Belceğiz Körfezi’nin Gemiler Koyu, çam ve zeytin ağaçlarıyla çevrili; sakin ve güzel bir denizi var. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Fethiye’de, Belceğiz Körfezi’nin Gemiler Koyu, çam ve zeytin ağaçlarıyla çevrili; sakin ve güzel bir denizi var. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

TARİHİN İZLERİ

Adliye Sarayı’nın yanındaki anıtsal mezarın önünde durdum bir zaman. Ve düşündüm: O günkü ölüler evinin, bugünkü diriler evinden daha güzel olması sadece zaman farkı olabilir mi? Kendi soruma gülümseyerek yürüdüm. Kıyıdan kilise ve İskender Bazilikası olarak adlandırılan yapı kalıntılarında dolandım bir zaman. Tarihin öteki yapıları küsmesin ama ben buradaki 6 bin kişilik tiyatronun hayranıyım.

Hamam Koyu, Dalaman ilçe sınırları içinde yer alıyor. Koyun güneybatısında batık hamam kalıntıları bulunuyor. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Hamam Koyu, Dalaman ilçe sınırları içinde yer alıyor. Koyun güneybatısında batık hamam kalıntıları bulunuyor. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Fethiye Körfezi’deki adalarda liman ve küçük yerleşmeler bulunuyor. Denizden usanmak olmaz ama Makri Adası’na gitmek gerek, zira Komnenos dönemine ait üç kale ve surlar burada. Biraz da tarihin izlerine basarak yaşamalı insan denizin tılsımlarını… Ver elini Tersane, Domuz ve Gemile (Gemiler) adaları… Kiliseler, sarnıçlar, tarihin tahıl depoları…

Bazı yerler kendiliğinden bir kutsiyet kazanır insanın aklında. Levissi, yani Kaya Köy benim için böyledir. Burası neredeyse Bizans’ın başlangıcından beri var. Burada yaşayan Rumlar, öylesine yıkılmaz, zamana dayanan bir köy yapmışlar ki, bugün de göz kamaştırıyor. Bu sularda dolaştıkça beni bırakmasın istiyorum Eyüboğlu’nun dizeleri: “Mavi gezi bir rüyadır/ görülmemiş/ Mavi gezi bir kitaptır/ yazılmamış/ Mavi gezi bir masaldır/ söylenmemiş.”

Kaynaklarda “Levissi” veya “Karmylassos”  adıyla geçen Kayaköy, Fethiye ilçe merkezinin güneyinde. Çok etkileyici bir görünümü bulunan yerleşim, Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus mübadelesi sonucu terk edilmiş. Kayaköy’de büyük ve küçük kilise ile birlikte 14 şapel bulunuyor. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Kaynaklarda “Levissi” veya “Karmylassos”  adıyla geçen Kayaköy, Fethiye ilçe merkezinin güneyinde. Çok etkileyici bir görünümü bulunan yerleşim, Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus mübadelesi sonucu terk edilmiş. Kayaköy’de büyük ve küçük kilise ile birlikte 14 şapel bulunuyor. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Patara Limanı ve antik kentini deniz örtmüş kumlarıyla, biz göremiyoruz. Bir zamanlar Lykia’nın gözdelerinden biri olan bu limanın yukarısında yükseliyor Roma devrinden kalma o anıtsal kapı. Patara antik kentine bu kapıdan giriyorum. Lahitler, hamam mı, küçük bir tersane mi olduğuna bilimcilerin henüz karar veremediği yapı, Apollon’a ya da başka bir kutsalın adına yapılmış tapınak burada… Ama ben buradaki tiyatroya da vurgunum; dahası sahnesinden, koltuğundan çok konumuna hayranım. Sahneyle deniz handiyse karşı karşıya… Düşünüyorum da İS 100 yılı dolaylarında yaşayan bir Pataralı ya da Xanthuslu olsaydım, burada, denizin oyunları bırakır mıydı beni, sahnedeki oyuna vereyim dikkatimi? Üzüm asmalarının, portakal bahçelerinin, frenk yemişlerinin arasından baktım Patara denizine. Şafak denize giriyordu.

ANTİPHELLOS

Ben bir başka limana yolcuyum. Yaşlı Plinius, “Habesos” diye yazmış, tarih sayfalarının çoğunda “Phellos” ve onun limanı “Antiphellos” deniyor. Tedavüldeki adı Kaş. Kaş’ta kıyıda oyalanmak daima zora sokuyor beni. Ben açıklarını, o açıkların da dibini seviyorum. Orası başka evren, lisan-ı ül ezhâr / çiçeklerin lisanı… Denizle haşır neşir olduktan sonra keşfedilecek ilk yer antik Phellos’un tarihi; yani, İÖ 4. yüzyıldan Roma’ya, Bizans’a, Selçuklu ve Osmanlı’ya kadar liman olan Antiphellos… Göz eriminde yazın buğusu içinde Meis Adası…

Telmessos akropolünün doğu yüzünde bulunan, kentin her tarafından görülen ve görkemli görüntüsüyle dikkat çeken Amyntas’ın mezarı adeta Fethiye’nin simgesi gibi. Cephesinde iki sütunu olan İon Tapınağı tarzındaki bu kaya mezarı, Hermepias’ın oğlu Amyntas’a ait olup İÖ 4. yüzyılda yapılmış. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Telmessos akropolünün doğu yüzünde bulunan, kentin her tarafından görülen ve görkemli görüntüsüyle dikkat çeken Amyntas’ın mezarı adeta Fethiye’nin simgesi gibi. Cephesinde iki sütunu olan İon Tapınağı tarzındaki bu kaya mezarı, Hermepias’ın oğlu Amyntas’a ait olup İÖ 4. yüzyılda yapılmış. Fotoğraf: Cüneyt Oğuztüzün

Hilmi Yavuz demişti: “Yollar yakut uzaklıklardır.” Bir dize ki bu kadar uyar Kekova yoluna. Burada tarih, hem denizin içinde hem dağların, patikaların üstünde yaşıyor. Bir denizde değil, evrenin harikulade bir akvaryumunda yüzüyor insan. Yüzlerce renkte, onlarca tür balık eşlik ediyor her kulaca, her kıvrımına bedeninin.

APERLAE

Teimiussa (Tristomon) yani Üçağız’dan Hulisi Sarısoy’un patpatıyla açıldık. Denizi, adaları bu sularda yıllar yılı dümen ve ağ sallamış birinden dinlemenin o doyulmaz keyfi sarıp sarmalıyor beni. Şurası Kaplan Adası, Aperlae’ye doğru soldaki Papaz Adası. Gözlerinizi yumun ve denizin içinde kara parçalarının oluşturduğu bir ters “T” düşünün; işte o “T”nin içinden geçiyoruz. O, dar uzun körfezin başlangıcı Aperlae’dir. Bu küçük kara parçasına ne zaman ayak bassam hep aynı sessizliğin de sessizliği karşılıyor beni. Sonra patikayı izleyerek içeri, adanın öteki ucuna yürüdüğümde her biri başka bir devrin anılarıyla yüklü tarih kalıntılarıyla buluşuyorum. Unutulmuşluk kavramı ender olarak güzel görünür insana; ben buradaki küçük yapı kalıntılarına, lahitlere baktıkça; değmesin, derim değmesin bu çağın eli; böyle kalsın bu yapılar, böyle kendileri olarak…

Kaleköy’e girmeden çıkılmaz bu denizden. Oraya kırıyoruz dümeni. Simena… Ahların en güzeli… Eteğinden zirvesine dek merdiven… Karşıda Kekova (Dolichiste) kayaların içinde, taştan tarih… Bilinebilen tarihiyle İÖ 5. yüzyıldan beri yaşıyor.

Kaptan Francis Beaufort’un keşif defterindeki notta şunlar yazılı: “Kakava Adası’nın iç kıyısında koy boyunca yarım millik alana yayılmış, ancak herhangi bir yol ya da sokak ile bağlantısı bulunmayan büyük bir mahallenin kalıntıları bulunuyor.”

NOEL BABA’NIN YAŞADIĞI KENT: MYRA

Myra’ya ne zaman, niçin Demre demişiz bulamadım. Ama Myra denmesinin yaşamsal, güzel, hatıralı bir yanı var. Myra bu tarihsel adı kendi doğasında yetişen mür bitkisinden almış. Mersin ağacının bir türü olarak nitelenen mür veya commiphora myrrha, kente özgü kokulu yağ üretiminde kullanılmış. Arkeolog Nevzat Çevik, kazılarda bulunan mür şişelerini anımsatıyor ve “kilisenin kuzeyinde rastlanan mür yağı kutsama odasına ‘Myrophylon’ ve mür yağı saklama odasına ‘Myrophylakion’” dendiğine dikkat çekiyor.

Antalya Kemer’e bağlı Çıralı, Akdeniz’in en güzel kumsallarından birine sahip ve uzunluğu üç kilometreyi aşan sahiliyle kaplumbağaların doğal üreme alanlarından biri. Ayrıca Çıralı sahilinden yürüyerek Olympos antik kentine ulaşabilirsiniz. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Antalya Kemer’e bağlı Çıralı, Akdeniz’in en güzel kumsallarından birine sahip ve uzunluğu üç kilometreyi aşan sahiliyle kaplumbağaların doğal üreme alanlarından biri. Ayrıca Çıralı sahilinden yürüyerek Olympos antik kentine ulaşabilirsiniz. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Burası bir de Noel Baba’nın kenti. Ancak bu biraz karışık: Burada tarihe geçen ve Nikolaos adını taşıyan çok sayıdaki din adamı arasında Myralı Nikolaos (4. yüzyıl) ile Sionlu Aziz Nikolaos, Myra ve Andriake’nin kutsallaşmasında başı çekmiş… Özellikle 6. yüzyılın ortalarında yaşamış olan Sionlu Nikolaos…

Öykü şöyle: Aziz Nikolaos, Askalon’dan dönerken bir Rodos gemisine biniyor. Lykia’ya gelince, ters esen rüzgarın etkisiyle gemi Fenike, Andriake ve Tristomon (Üçağız) limanlarına yanaşamıyor. Aziz Nikolaos’un dualarıyla Andriake Limanı’na zorlukla yanaşan gemi, azizi burada bırakıyor. Aziz de Kutsal Sion Manastırı’na gidiyor. O günden sonra Nikolaos denizcilerin koruyucusu sayılıyor. Tüccarlar tarafından da saygı görüyor. Her yıl 100 altın veya ürünlerinin bir bölümünü bağışlayanlar, fırtınaları dindirmesi için dua edenler eksik olmuyor.

Ben bir yandan tarihin bu enfes öykülerini düşünüp öte yandan buradaki tiyatroyu geziyorum. Demre Açıkhava Tiyatrosu’nun önündeki tiyatro maskları, başlı başına bir çalışmanın konusu olsun istiyorum. Her mask yüzlerce öykü, yüzlerce farklı ufuk…

Limyra, Finike Limanı’nın yüksekteki yerleşimidir. Arap coğrafyacı İdrisi defterine 12. yüzyılda bu akarsuyu “Fineqa” diye yazmış. Phoenix adı kullanılmadan önce akarsu bütünüyle Limyros adını taşıyormuş.

Kalkan’dan Kaş istikametine doğru giden, dağların dik yamaçları altında bulunan Kaputaş Plajı türkuvaz rengi denizi ve altın rengi kumsalının güzelliğiyle dillere destan. Sadece denize ulaşmak için 187 basamağı inmeyi göze almanıza değer. Fotoğraf: Umut Kaçar

Kalkan’dan Kaş istikametine doğru giden, dağların dik yamaçları altında bulunan Kaputaş Plajı türkuvaz rengi denizi ve altın rengi kumsalının güzelliğiyle dillere destan. Sadece denize ulaşmak için 187 basamağı inmeyi göze almanıza değer. Fotoğraf: Umut Kaçar

Aysun Çobanoğlu’nun derlemesinden buranın “Lykia dilindeki adının Zemu(ri)” olduğunu anlıyoruz. “Hitit kaynaklarında Zumarri” diyor Nevzat Çevik. Ortaçağ denizcilik haritalarında Finica…

Spratt ve Forbes, 19. yüzyılda bölgeye geldiklerinde “Finike küçük bir köy görünümünde” diye kaydetmişler. Şimdi kıyıları hâlâ çok güzel ama ilçe bir köy-şehir…

Kıyıları ay basmış. Pervanelerin ışıkları yurt tuttuğu bir gece vakti ılgın ağaçlarının arasından, hepten köpüğe kesmiş kıyıdan Elmalı’nın yükseklerine bakarak, kendi ışıklarında pervane olan, sema eden Bektaşileri düşündüm… Zira bu bölgede yaşayan Bektaşiler, büyük erenlerden biri olan Abdal Musa’nın buradaki Bektaşi Türbesi’nde yattığına inanır ve her yıl onun için şenlik kurar, sema eder.

FİNİKE GÜZEL AMA BEN YOLCUYUM

OLİMPOS (OLYMPOS) NEREDE?

Olympos’ta gece. Denizinin kendine özgü bir kokusu var. Gelidonya Burnu’nun doğusunda, Adrasan Burnu’nun kuzeyindeki Tahtalı Dağı ’nın (Olympos-Klimax) gölgesi her an Olympos’un üzerindedir.

Yaz aylarında bile soğuk akan Olympos Çayı antik kenti ikiye ayırıyor. Akarsuyun iki yakasındaki yamaçlarda Roma Tapınağı, tiyatro, hamam ve Bizans devri kiliselerini gezerken dinlendiriyor insanı. Olympos antik kentinin kuzeyindeki yamaçta Hephaistos kutsal alanı yer alıyor. Sonra sahilden Chimaera’ya (Yanartaş) yürüyüyorum.

Dönüp dönüp kıyıdaki kayaya yazılmış o şiiri okuyorum; kıç bordasında Aprodithe kabartması olan yelkensiz, direksiz, küreksiz gemisiyle, Kaptan Eudemos’a yazılan şiirden söz ediyorum:

“Son limana girdi demirledi gemi çıkmamak üzere
Çünkü ne rüzgârdan ne de gün ışığından medet var artık
Işık taşıyan şafağı terk ettikten sonra Kaptan Eudemos
Oraya gömüldü gün misali kısa ömürlü gemisi kırılmış bir dalga gibi.”

O eski öyküde deniyor ki, bir zamanların usta kaptanları seferlerini, denizin akıntı yollarını, sırrına herkesin eremediği gelgitlerini ve deniz melekleriyle şeytanlarının konumlarını hesaplayarak kurarlarmış. Onların elleri kürek, gözleri pusulaymış ve çıktıkları her seferde ayrı bir aşk varmış…

PHASELİS

Phaselis’te deniz çok eski, belki neandertalce, belki daha da eski bir dille konuşuyor. Deniz çünkü az sayıda ve aynı sözcüklerin sesleriyle sayısız duygu anlatıyor. Her sözcüğün içinde binlerce başka sözcük, her fısıltıda binlerce kapı var.

Üç tarafı dağlarla çevrili Tekirova da Antalya’nın Kemer ilçesine bağlı. Tekirova kıyıları mavi bayrak sahibi. Civarında ise Phaselis, Olympos ve Yanartaş antik kentleri bulunuyor. Fotoğraf: Kerem Yüücel

Üç tarafı dağlarla çevrili Tekirova da Antalya’nın Kemer ilçesine bağlı. Tekirova kıyıları mavi bayrak sahibi. Civarında ise Phaselis, Olympos ve Yanartaş antik kentleri bulunuyor. Fotoğraf: Kerem Yüücel

Phaselis antik kentinin sınırlarını kuzeyde Gökdere Vadisi, güneyde Üç Adalar’dan Tahtalı Dağı’na uzanan hat belirliyor. Ve kent batıda Çandır Vadisi boyunca devam ediyor.

PHASELİS’İN TARİHİ

Phaselis antik kenti Roma’nın son dönemiyle, Bizans dönemi yapı kalıntılarından oluşuyor. Bu yapılardan en dikkat çekici olan yöre halkının “Büyük Kilise” ya da “Manastır” dediği kiliselerden biridir. Sahiden büyük yapı… Apsisi düzgün kesme taşlarla inşa edilmiş. İç mekândaki sütunları oluşturan granit bloklar, kilise yapımı için ithal edilmiş. Öteki kilise, geniş narteksli, üç nefli bir bazilika ve olasılıkla 5. veya 6. yüzyıldan kalma.

Phaselis’te irili ufaklı çam korularına bakarken, inşaatçı sektörünün serdengeçtileri buraları ne zaman yakacaklar, diye düşünüyordum ki. Balıklar fısıldadı: “Başladılar. Hem de antik kentin üstüne kurmak istiyorlar otellerini.”

Neyse ki gecenin rüzgârına karışan çam, toprak, deniz kokusu kurtarıyor beni karabasandan. Gece ah! İnadına neolitik.

Plinius, Phaselis “Pamphylia kıyısındaki son yer, son liman kenttir” demiş. Anladım ki bu, yolcu için de öyleymiş.

Ayrılma vakti gelmiş. İlhan Berk, o buraların çocuğu olan ince şairin dizeleriyle gidelim: “Hava döndü, lodos bunun arkası, diyorlar / Hep birlikte denizdeki teknelerine dikip gözlerini / Okur gibi rüzgârları bir kitaptan / bin sayfalık.” Tan yeri ağarıyor, ışıkların en güzeli. Evrenin renklerinin ince tülsü dansıyla açılıyor yol.

FETHİYE, KAŞ, FİNİKE, GÖCEK REHBERİ

LYKİA YOLU (LİKYA BÖLGESİ NERESİDİR?)

Fethiye ile Antalya arasında kalan Lykia Yolu, dünyanın en iyi uzun mesafe yürüyüşlerinden biri olarak gösteriliyor. Fethiye, Hisarönü’den başlayan yol Babadağ’ın eteklerinden geçerek Uzunyurt ve Kabak üzerinden Boğaziçi’ne kadar uzanıyor. Yol burada ikiye ayrılarak ileride tekrar birleşiyor. Biri sahile yakın, diğeri ise daha yukarılardan Dodurga yakınlarındaki Sidyma antik kentinden geçiyor. Bir sonraki antik kent durağı ise Pydnae. Buradan itibaren kuzeye yönelen yol Eşen Çayı’nı geçerek Kumluova ve Letoon’dan sonra tekrar doğuya dönüyor. Ksanthos ve muhteşem bir sahile sahip Patara da bu yolun önemli kentleri arasında. Üzümlü’den sonra güneye yönelen yol Kalkan’a varıyor.

Buradan itibaren Bezirgan ve Sarıbelen’den geçip Asar Dağı’nı aşarak Kaş’taki Antiphellos kentine ulaşıyor. Apollonia, Aperlai, Temiusa, Simena, Myra’dan sonra tekrar kuzeye dönen yol, Asarönü’den Finike’ye varıyor. Limyra’dan geçen yol Kumluca civarındaki Korydalla’ya da uğruyor. Buradan sahili takip eden yol Olympos ve Yanartaş’a uzanıyor. Buradan itibaren ikiye ayrılan yolun biri Tahtalı Dağı’ndan öteki de Phaselis kentinden geçerek Ovacık’ta birleşiyor. Yol, Beldibi ve Belbaşı’dan sonra Hisarçandır’da sona eriyor.

TATLykiaLykiaOLYMPOS_J13A2572

Lykia Yolu’nun en güzel sahillerinden Olympos, günübirlik tekne turlarının da uğrak yerlerinden biri. Fotoğraf:Kerem Yücel

PHASELİS (FASELİS ANTİK KENTİ ULAŞIM) 

Antalya-Finike sahil yolunun 50. kilometresinde yer alan Phaselis antik kenti, İÖ 690’da Rodoslu kolonistler tarafından kuruldu. Ana liman, kuzey ve güney olmak üzere üç limanı var. Phaselis’te toprak üstünde görülen kalıntıların hepsi Roma devri ve sonrasına ait. Özel aracı olmayanlar antik kente ulaşmak için anayoldan Finike yönüne giden dolmuşlara binmeli. Dolmuşlar antik kentin kapısında duruyor. Buradan çam ağaçlarıyla kaplı bir yoldan 15-20 dakikalık bir yürüyüşle antik kente varıyorsunuz. Tarihi kalıntıları gezdikten sonra adeta bir akvaryumu andıran denize girip serinleyebilirsiniz. Dönüşte Ulupınar’da yemek molası verebilirsiniz.

OLYMPOS TARİHİ, OLİMPOS ANTİK KENTİ (OLİMPOS’A NASIL GİDİLİR?)

Kemer ile Adrasan arasında yer alan Olympos’a ulaşmak için öncelikle Antalya’ya gelmek gerekiyor. Antalya’dan hareket edildiğinde, Ulupınar’a kadar sahil yolu izleniyor. Ulupınar’dan güneydoğu yol ayrımında Olympos levhası karşınıza çıkar. Özel aracınız yoksa Antalya Otogarı’ndan Finike, Kumluca, Kaş yönüne giden minibüsler sizi Olympos sapağında indirir. Buradan vadiye inmek için minibüse binmeniz gerekiyor. Bu noktada bir çay bahçesi bulunuyor. Olympos ile Çıralı aynı sahili paylaşıyor. Minibüsle vadiye inerken yol boyunca sağlı sollu ağaç evlerin ve bungalovların yer aldığı işletmeler var. Limon ve portakal ağaçları arasındaki işletmeler çadır kurmaya izin veriyor.

Akdere’yi izleyen yolun iki tarafı da Olympos antik kentinin kalıntılarıyla çevrili. Kentin kuzeybatısında uzanan bataklığa dönüşmüş gölün güney kıyısında, 5 metre yüksekliğinde, tapınağa ait olduğu sanılan anıtsal bir kapı bulunuyor. Çayın güneyinde Helenistik devir özelliği gösteren bir rıhtım kalıntısı var. Kentin tiyatrosu çayın güneyinde, anıtsal kapının tam karşısındaki tepenin yamacında. Deniz kıyısı yakınlarında bir ortaçağ kalesinin kalıntıları görülebilir. Lykia tipi mezarlardan farklılık gösteren çok yazıtlı mezarlar çayın güney kesimindeki bir yamaçta.

Fethiye ilçe merkezinin güneydoğusundaki Babadağ, yamaç paraşütü tutkunlarının gözde adreslerinden. Fotoğraf: Kerem Yücel

Fethiye ilçe merkezinin güneydoğusundaki Babadağ, yamaç paraşütü tutkunlarının gözde adreslerinden. Fotoğraf: Kerem Yücel

YANARTAŞ / ÇIRALI / KHİMAİRA

Tatilciler arasında en popüler yer Yanartaş ya da Çıralı adıyla bilinen Khimaira. Burada yeraltı gazlarının buldukları çatlaklardan yeryüzüne çıkmasıyla doğal meşaleler oluşuyor. Ateşin bulunduğu yer antikçağda Olympos’un baş tanrısı Hephaistos’un kutsal alanıydı. Özellikle akşamları ve gün batımı gitmek gerekiyor. Buraya işletme sahipleri hemen hemen her akşam tur düzenliyor. Yanınıza el feneri almayı unutmayın. Özel araçla gitmek isteyenler Olympos’tan ana yola çıkıp Çıralı sapağından sapıp, Yanartaş tabelalarını izlemeli. Buraya 30 dakikalık dik bir patika yürüyüşle ulaşılıyor.
Teleferikle 2.365 metredeki Tahtalı Dağı’na da çıkabilirsiniz. Olympos teleferik alt istasyonu Çamyuva ve Tekirova arasında bulunuyor.

GÖCEK (NASIL GİDİLİR, GEZİLECEK YERLER, GÖCEK TURU)

Göcek, Fethiye ile Dalyan arasındaki eski bir köy olan Kalimche üzerine kurulu. Göcek koyları ve adaları deniz turizmiyle ünlü. Tekne turu düzenleyenlerin “On İki Adalar” diye adlandırdıkları adaların sayısı gerçekte daha fazla. Fethiye ve Göcek’ten, Fethiye Körfezi’nde yer alan adalara günübirlik tekne ve yat turları düzenleniyor. Tur boyunca Yassıca Adaları, Kurşunlu Koyu, Bedri Rahmi Koyu, Tersane Adası, Merdivenli Koy, Boynuzbükü, Göcek Adası, Domuz Adası, Zeytin Adası, Kızıl Ada’ya uğranıyor.

FİNİKE (GEZİLECEK YERLER, NASIL GİDİLİR)

Finike, Antalya’ya yaklaşık 120 kilometre mesafede yer alıyor. Finike’ye Antalya’dan kalkan otobüslerle ulaşabilirsiniz. Portakallarıyla ünlü Finike sakin bir tatil geçirilebilecek, tertemiz bir belde. Batı Akdeniz’in en güney ucu Finike, deniz meraklısına yaklaşık 18 kilometre uzunluğa varan kumsal ve birbirinden güzel koylar armağan eder. Demre yönündeki bu koylar, yüzenler kadar yerli ve yabancı yatları da ağırlar. Finike’nin içinden geçen çayın kenarı, yemek ve çay molası için sakin bir seçenek. Finike’de, Bey Dağları’nın eşsiz yamaçlarında gizli 4 bin yıllık antik Arykanda, görkemli kalıntılarıyla mutlaka ziyaret edilmeli.

DEMRE (GEZİLECEK YERLER VE ULAŞIM)

Finike’den batıya doğru ilerleyen kıyı yolunu takip ederek Demre’ye ulaşabilirsiniz. İki ilçe arası 30 kilometre. Antalya ve Fethiye’den de Demre’ye otobüs kalkıyor. Demre’de ilk durağınız Myra antik kenti olmalı. Lykia Birliği’nin metropolisi Myra, İS 2. yüzyılda büyük bir atılım göstermiş, kent birçok yapıyla donatılmıştı. Anıtsal tiyatrosuyla göz dolduran kentin ünlü kaya mezarları iki nekropolde toplanıyordu. Aziz Nikolaos’ın piskoposluk yaptığı kent ortaçağ boyunca ününü korudu.

KEKOVA (NASIL GİDİLİR, YAPILACAK ŞEYLER, GEZİLECEK YERLER)

Kaleköy’e ulaşım Kaş Limanı’ndan ya da Demre’den teknelerle sağlanıyor. Kekova-Demre arası 20 kilometre. Kale mevkiinde ufak pansiyon ve butik otellerde konaklayabilirsiniz. Gökkaya ve Karalos koylarına Üçağız’dan kiralanan teknelerle ulaşılıyor. Aynı şekilde Kekova’ya ve batık şehre de Üçağız’dan kalkan tekne turlarıyla gidiliyor. Kekova çok popüler bir turistik uğrak noktası iken, tekneyle yarım saat uzaklıktaki Sıçak Yarımadası ve üzerinde barındırdığı Aperlai antik kenti pek bilinmez. Karayolu bağlantısı olmadığından, Kaş veya Üçağız’dan tekneyle ulaşım sağlanıyor. Bir diğer ulaşım seçeneği ise Kaş-Üçağız yolundaki Kılınçlı çıkışında kırmızı-beyaz çizgilerle işaretlenmiş Lykia Yolu’nun yaklaşık yedi kilometrelik parkurunu yürümek.

KAŞ (GEZİLECEK YERLER, NASIL GİDİLİR, KAŞ PLAJLARI)

Fethiye ve Antalya’dan Kaş’a minibüs veya otobüslerle ulaşılabiliyor. Kaş’a büyük şehirlerden direkt otobüs seferleri de mevcut. Lykia bölgesinin küçük ama önemli liman beldesi. Antik kent Antiphellos’un en güzel kalıntılarından biri olan tiyatro ve kaya mezarları ile sokaklarında çok sayıda kafe, restoran ve eğlence merkezi barındırıyor. İlçede dolaşırken birçok kaya mezarı ve lahitle karşılaşırsınız. Bunlardan en ünlüsü Kaş’ın simgesi haline gelen Uzun Çarşı’nın sonundaki lahit. Kente 10 dakika yürüme mesafesinde, ilçenin üzerine kurulduğu Antiphellos antik kentinin tiyatrosuna ulaşırsınız.

Tiyatroya giderken limanın batısında antik döneme ait kentin sur kalıntıları görülüyor. Yürüyerek ulaşabileceğiniz Akçagerme, batıda Büyükçakıl, Küçükçakıl, güneydoğuda Bayındır Liman, İnceboğaz ve Limanağzı, Kaş’ın plajları.
Kaş’ın Hidayet Koyu yakınlarında kurulan sualtı arkeoloji parkı var. Körfezin içinde 70 kadar dalış noktası mevcut. Dalgıçları sualtının zenginliği kadar batıklar da bu bölgeye çekiyor.

FETHİYE (NASIL GİDİLİR, GEZİLECEK YERLER)

Fethiye, Dalaman Havaalanı’na 40 kilometre mesafede. Fethiye, Ölüdeniz, Karagözler, Hisarönü, Ovacık, Belcekız, Faralya, Göcek, Çalış, Üzümlü gibi birçok merkezde kalacak tatil köyü, otel, pansiyon bulunuyor. Antikçağda adı Telmessos olan Fethiye, mavi yolculuk teknelerinin en sık uğradığı limanlardan. Fethiye’nin çevresindeki koyları mavi yolculuğun yanı sıra yürüyerek de dolaşabilirsiniz.

0 yorum
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Atlas Rotaları

Ormanın sesini dinle: Düzce Güzeldere Şelalesi

Meltem
Meltem

Düzce’nin Gölyaka ilçesi Güzeldere Şelalesi, yaylaları, doğa yürüyüşü parkurları, kamp için çok uygun köşeleriyle unutulmaz bir hafta sonuna davet ediyor.

Yazı: Yıldırım Güngör

Düzce’den uzaklaştıkça kentin bunaltıcı görüntü­sü yerini yavaş yavaş kü­çük köylerin bahçeli evle­rine bırakmış, yeni bir yer keşfetmenin heyecanı kaplamaya başlamıştı bünyemi. Bu biraz da hayal kırıklığı yaşama korkusu­nun heyecanıydı. Çünkü ne yazık ki düzenleme adı altında yapılan çalışmalar muhteşem bir doğayı, kötü bir peyzajı olan bir piknik alanına dönüştürüyor genellikle. Efteni Gölü’nü soluma alarak iler­liyorum. Sadece bu gölün varlığı bile bir hafta sonunu bu civarda geçirmek için önemli bir neden. Göl 2005 yılında su kuşlarını korumak amacıyla “Doğa Koruma Alanı” ilan edilmiş. Almacık Da­ğı’ndan inen Aksu, Uğur, Asar ve Büyük Melen derelerinin suları besliyor gölü. Düzce ve civarında hafta sonları keşfetmekle bitme­yecek kadar çok yer var. Güzeldere Şelalesi bunlardan sadece biri.

Bu­rada yol boyunca ilerlerken insan iki katlı geniş bahçeli Düzce’nin geleneksel evlerini görmek istiyor. O eski iki katlı geniş bahçeli Düzce evleri ne yazık ki çok azalmış. Az da olsa bu evleri görmek mutluluk veriyor insana. Ancak iyice yaşlan­dıkları için yıkılma riski taşıyan evlerin yerine yeni ve maliyeti daha düşük olan beton evyapılar yapılıyor. Dönüşüm kaçınılmaz bir gerçek bu coğrafyada. Yükseldik­çe Düzce Ovası tüm görkemiyle ortaya çıkıyor. Daha 20 yıl önce Düzce’yi sarsan ve yüzlerce kişinin ölümüne yol açan depremin ana nedeni olan Kuzey Anadolu Fayı bu muhteşem ovayı da oluştur­muş. Yükseldikçe orman örtüsü sıklaşmaya başlıyor.

Küçük bir virajdan sonra sola dönüyor ve Güzeldere Tabiat Parkı’na giriyorum. Aracımı park eder etmez dikkatimi çeken ilk şey temizlik ve sadelik oluyor. Son birkaç aydır gördüklerimden sonra burası bana bir cennet gibi geliyor. Hey şeyden önce doğal bitki örtü­süne fazla dokunulmamış. Yapılan peyzaj çalışması ortadaki geniş alanda ve şelaleye giden yol üze­rinde. Diğer alanlar doğal yapısını koruyor. Otoparkın biraz ilerisin­de kamp alanı tabelasını görüyo­rum. Ağaçların arasındaki orman yolundan yürüyerek kısa süre içinde kamp yerine ulaşıyorum. Yukarısı ne kadar kalabalık olursa olsun kamp yeri bu kalabalıktan asla etkilenmez.

Geri dönüyorum, tabiat par­kının içindeki kır lokantasına giderek bir çay söylüyorum. Hiz­met oldukça iyi ve temiz. Biraz sohbet ediyoruz. Tabiat parkının tüm bakımını Gölyaka Belediyesi üstlenmiş. Oldukça geniş alanda tek bir çöp bile bulmak mümkün değil. Şelaleye gitmek için yola düşüyorum. Kır lokantasından çı­karak yüz metre kadar yürüyorum ve şelaleye giden merdivenlere ulaşıyorum. Kır lokantasındakiler 350 basamak olduğunu söylemiş­lerdi. Kısa süre içinde iki derenin birleştiği yerden büyük bir coşkuy­la akan 130 metre uzunluğa sahip şelale, ağaçların arasından kendini nazlı nazlı gösteriyor. Merdiven, çevresindeki ağaçlar tarafından kapatılmaya başlamış bile. Çok değil sadece iki yıl bakımı yapılmazsa ağaç dalları tüm merdiveni işgal ederek yürümeyi zorlaştırabilir. Bir kaya bloğunun yamacında ya­pılmış merdivenler şelaleye olduk­ça yakın bir noktaya kadar gidiyor.

GÜZELDERE ŞELALESİ NEREDE?

Şelale Düzce’nin Gölyaka sı­nırları içinde yer alıyor. Düzce’ye uzaklığı 18, Gölyaka’ya uzaklığı ise 11 kilometre olan Güzeldere Köyü’nün sınırları içinde yer alı­yor. Rakımı yaklaşık 600 metre civarında olan şelale 2011 yılında tabiat parkı olarak ilan edilmiş.

Birkaç basamaktan dökülen 130 metre yüksekliğindeki Güzeldere Şelalesi, Batı Karadeniz’in önemli doğal değerleri arasında. Şelale, depremlerin böyle muhteşem doğa anıtları da oluşturduğunun kanıtlarından biri.

GÜZELDERE ŞELALESİNE NASIL GİDİLİR?

Güzeldere Şelalesi’ne gitmek için Düzce’de TEM’den çıktıktan sonra Gölyaka tabelasını takip edin. Yol boyunca Güzeldere tabelaları siz yönlendirecek. Düzce içinde konaklama yapılacak çok fazla seçenek var. Ancak daha sessiz bir yer istiyorum diyorsanız tabiat parkı içinde bulunan üç adet ahşap evden birinde de kalabilirsiniz.

KONAKLAMA ÜCRETİ NE KADAR?

Her evde altı kişi kalabiliyor. İki kişi fiyatı 350 lira, fazla her kişi için 100 lira daha ödeniyor. Ancak önceden arayıp yer ayırtmanız gerekli. Tabiat parkına araçla giriş 13 lira. Başka bir seçenek de tabiat parkının içinde, 5 dakikalık bir yürüyüşle ulaşılabilen kamp yerinde çadır kurmak. Çadır kurma fiyatı günlük 25 lira. Ancak çadırınızı yanınızda götürmeniz gerekiyor. Karavan fiyatı ise 40 lira. Yemek için tabiat parkı içindeki kır lokantasından hizmet alabilirsiniz. Fiyatlar gayet uygun. Burada konaklayarak Balıklı, Pürenli ve Hera yaylalarına araçlarınızla günübirlik geziler düzenleyebilir, bu yaylalarda doğa ile baş başa kalarak sakin yürüyüşler yapabilirsiniz.

Tabiat parkının bulunduğu alan ağaç bakımından oldukça zengin. Kayın, gürgen, köknar, porsuk, sarıçam, karaçam, kestane, ıhla­mur, akçaağaç, dişbudak, ceviz, orman kavağı, orman gülü, orman söğüdü bu civarda en çok görülen ağaçlar. Şelale Bıçkı Deresi üze­rinde bulunuyor. Bölgede son bir­kaç milyon yıldır meydana gelen büyük depremler, doğada böylesi nefes kesen görüntülere sahip do­ğal anıtları meydana getirebiliyor. Bu şelale de her bir deprem sonra­sında meydana gelen yükselmeler ve düşmelerle oluşan farklı birkaç basamaktan akıyor. Aşağıdaki de­reyle birleşen en uzun parça aynı zamanda şelalenin en görkemli aktığı yer. Bu son parçayı oluştu­ran deprem oldukça büyük ve et­kili olmalı. Şelalenin en üstündeki ilk basamağa tutunmuş ince bir kayın ağacı, doğadaki mücadele­nin ne denli güçlü olduğunu en güzel örneği.

Balıklı ve Pürenli, henüz el değmemiş yaylalar. Birbirine birkaç kilometre mesafedeki yaylalarda oldukça iyi kamp alanları bulunuyor. Bölgede kamp kurabilir, doğa yürüyüşleri yapabilirsiniz.

PÜRENLİ YAYLASI

Yaklaşık bir saat kadar oya­landıktan ve bu muhteşem doğal anıtın her bir metresini detaylı olarak inceledikten sonra tekrar yola koyuluyorum. Hedefim bu gece Pürenli Yaylası’nda çadır kur­mak. Ancak yayla yolu üzerindeki ormanda yapılan kesim çalışma­ları zaten çok da iyi olmayan yolu kapatmış. Yani yukarı çıkmak mümkün değil. Oysa bu iki yayla da bu mevsimde muhteşem son­bahar görüntüleri sunuyor. Doğa­da her zaman işler istediğimiz gibi gitmez. Dönüşe geçerken bu iki muhteşem yaylaya kar yağdığında gelme sözü veriyorum kendime. Kar yağıp da yayla yolları kapandı­ğında tur kayaklarımızı alarak bu yaylalarındaki muhteşem kış orta­mını yaşayacağım. Doğada olmak böyle bir şey. Bir etkinlik biter bit­mez, daha dönüş yolunda başka bir etkinliğin planı yapılmaya baş­lanır. Yapılacak şey ise çok basit. Hafta sonunu doğada geçirmeye karar vermek. Gerisi kendiliğinde gelecek zaten.

Atlas Aralık 2019

0 yorum
2 FacebookTwitterPinterestEmail
En yeni paylaşımlar
En eski paylaşımlar