Anasayfa Gündem Bilim insanlarından uyarı

Bilim insanlarından uyarı

Ayşegül Parlayan Özalp

Küresel iklim değişikliği konusunda en önemli otorite olan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nde görevli 550 bilim insanı, geçtiğimiz haftalarda önemli bir rapor açıkladı. Yerkürenin ortalama bir buçuk derece ısınması durumunda neler olabileceği hakkında çarpıcı örnekler verildi.

Kısa adı IPCC olan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nde görevli bilim insanlarının tam da bu tarihte böyle bir rapor açıklamasının bir anlamı var. Her yıl aralık ayında dünyanın 100’den fazla ülkesi bir araya gelip İklim Zirvesi düzenliyor. Zirvenin 24.’sü bu yıl Polonya’da düzenlenecek. Zirve öncesinde de durumun ne kadar vahim olduğunu anlatmak için IPCC bilim insanları bir rapor yayımladı.

Bilimsel rapor, küresel ısınmanın bir buçuk derece  sınırlandırılmasının aciliyetini ortaya koyuyor. 195 ülkenin onayıyla yayımlanan rapor, dünyanın gittiği tehlikeli yoldan çıkabilmemiz için karşımızdaki küçük fırsat penceresinin de altını çiziyor.

Dünya ülkelerinin küresel iklim değişikliğine karşı izleyecekleri yolda ve alacakları kararlarda yol gösterici bir rol oynayacak raporda, olası iklimsel etkiler açısından bir buçuk derecelik bir ısınmanın 2 dereceye göre nispeten daha güvenli olacağı vurgulanıyor.

Rapora göre, küresel sıcaklıkların endüstriyel dönem öncesine göre iki derece üzerine çıkması, yalnız doğal yaşam alanları ve türlerin kaybıyla sonuçlanmayacak, buzulların erimesi ve deniz seviyesinin yükselmesi sonucu sağlığı, refahı, güvenliği ve ekonomisiyle insan hayatını doğrudan etkileyecek yıkıcı sonuçlara da yol açacak.

Acil harekete geçmenin önemini vurgulayan rapora göre, Paris Anlaşması kapsamındaki mevcut taahhütler, küresel ısınmayı iki derecede tutmak için bile yeterli değil. Mücadeleyi ne kadar geciktirirsek iklim değişikliğinin etkileri de o kadar büyük olacak; yarın geri dönmek mümkün olmayacak ya da ileride çok daha yüksek maliyetli çözümler gerektirecek.

WWF’nin İklim Değişikliği Başdanışmanı Dr. Stephen Cornelius, raporla ilgili şunları söylüyor: “Rapor üzerinde hükümetler arasında zorlu tartışmalar yaşanmasını bekliyorduk ancak müzakerelerde bilimsel gerçeklerin resmi yetkililerce de teyid edilmesini olumlu karşılıyoruz. Ancak emisyonların azaltılması konusunda halen ülkelerin verdiği taahhüt, küresel ısınmadaki artışı bir buçuk derece seviyesinde tutmak için yeterli değil. Giderek ısınan dünyada yarım derece bile hem insan hem doğa için çok önemli. İklim değişikliğiyle mücadelede en kararlı adımları atmak ve enerji, ulaşım, gıda gibi tüm sektörlerde düşük karbona geçişi hızlandırmaktan başka çaremiz yok. Karbon emisyonlarını çok hızlı bir şekilde düşürmediğimiz sürece, tropikal bölgelerdeki mercan resiflerinden kutuplardaki buzullara kadar bütün ekosistemler çok daha ciddi etkilerle karşı karşıya kalacak.”

WWF’in Küresel İklim ve Enerji Programı Başkanı Manuel Pulgar-Vidal da şöyle konuştu: “Böyle bir raporun hazırlanmasını talep eden hükümetler artık ortaya çıkan gerçeği kabul etmeli  ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden kaçınmak için bilime kulak vermeli. Isınmayı bir buçuk derecede tutmak imkânsız değil, hatta gerekli ve acil. Küresel düzeyde harekete geçmek için artık daha fazla beklemeye tahammülümüz yok. ‘İmkansız’ ile ‘mümkün’ arasındaki fark güçlü liderlikten geçer. İhtiyacımız olan tek şey, önümüzdeki zorluklara karşı harekete geçmemizi sağlayacak güçlü irade.”

 

ÖLÜMLER YÜZDE 22 ARTACAK

350.org, IPCC’nin raporundan yola çıkarak iklim değişikliğinin gerçek hayata nasıl yansıdığını gösteren ve yerel toplulukların fosil yakıtlara karşı mücadelelerini anlan “Halkın Bir Buçuk Derece Dosyası” adıyla daha somut örneklere dayanan bir rapor açıkladı.

350.org’un raporunda şu örnekler yer alıyor:

“Eğer bir buçuk derecelik ısınma eşiğini geçip iki dereceye doğru ilerlersek, birçok yer ilave yarım derece daha fazla ısınacak, hatta bazı bölgelerde iki-iki buçuk dereceye kadar daha fazla ısınma gerçekleşecek.

Bir buçuk derecelik ısınma senaryosunda, dünya çapında şimdikinden iki kat mega-şehir aşırı sıcaklardan etkilenecek. 2050 yılına kadar sıcak hava dalgalarından etkilenen insan sayısı 350 milyona çıkacak. İki derecelik bir artışta, bir buçuk derecelik bir ısınmaya nazaran, her yaz büyük Avrupa şehirlerinde sıcaklık nedeniyle gerçekleşen ölümler yüzde 15 ila yüzde 22 artacak. Akdeniz’de, bir buçuk derecelik ısınma durumunda tatlı su kaynaklarının yüzde dokuzu azalacak. İki derecelik ısınma için bu azalma yüzde 17 olacak. Bir buçuk derece artış sınırında kalınırsa dünya çapında yangın olasılığı 2010-2039 arasında yüzde 37.8; 2070-2099 arasında (>3.5 derece) ise yüzde 61.9 artacak. Buzullardaki mevcut hacmin yüzde 28 ila yüzde 44’ü sürdürülemez durumda; mevcut iklimde bu hacim er veya geç eriyecek.

Bir buçuk derece ve iki dereceye kadar ısınma durumunda ise buzulların erimesi sonucunda 0.15 ila 0.2 metrelik deniz seviyesi artışı gerçekleşecek. (Bu, 2030 yılında sahil şeridinde yaşayan 400 milyon insanın risk altında olduğu anlamına geliyor.)

Bir buçuk derecelik ısınma durumunda dünya çapında mercan resiflerinin yüzde 70’inden fazlası ağarma yüzünden yok olacak. İki derecelik ısınma çok sayıda ülke için öngörülen ekonomik büyüme ciddi ölçüde azalacak, kişi başına ortalama GSYH 2100 yılına kadar yüzde 13 azalacak.

350.org tarafından hazırlanan “Halkın Bir Buçuk Derece Dosyası”na Türkçe olarak www.350turkiye.org/1-5 adresinden ulaşılabilirsiniz.

Fotoğraf: Büyük Kaçkar Buzulu / Turgut Tarhan 

 

Benzer Yazılarımız

Yorum Yap