Alımlı sokakları yeşilden sarıya, turuncudan ala dönen ormanlar tamamlar. O baştan başa bir bahçedir. Antik Myndos yükseklerden izler insanı. Büyük kentin kargaşasından kaçanları berrak denizi, büyülü günbatımlarıyla karşılar ve ağırlar. Bodrum’a bağlı Gümüşlük sükûnetiyle başkadır.
Yazı: Akif Kurtuluş / Fotoğraflar: Tolga Sezgin
Ece Ayhan, 18 Mart 1982 tarihli mektubunda, “güleç yüzlü insanlar” derken otokton Gümüşlüklülerden söz ediyordu: “Köyün aşağı yukarı yarısı balıkçılıkla uğraşıyor; yarısı da portakal, mandalina, limon bahçeleriyle, tarlalarıyla.”
Aynı yılın Ekim ayında ilk kez geldiğim Gümüşlük, sükûnetiyle ve bu sükûneti tamamlayan eşsiz doğasıyla büyülemişti beni. İlerleyen yıllarda tatilci olarak kısa aralıklarla ağırlandığım köyün bir gün benim de “meskenim” olacağına ihtimal bile vermemiştim.
Yerleşik halkın günlük konuşma dilinde köy dediğine bakmayın. Leleglerin bize emanet ettiği 2700 yıllık bir şehir aslında Gümüşlük. Adına Halikarnassos Mozolesi’nin yapıldığı “Karialı Mausolos’un kurduğu şehir” diye biliniyor.
Leleglerin mirasçılarının önemli kısmı 1924 Mübadelesi’nden önce komşu adalara geçmiş. 1924’te Girit’ten gelen ailelerden küçük bir kısmının Gümüşlük’e yerleştiği biliniyor. Bu arada, 2002 yılında kaybettiğimiz hemşerimiz Öğretmen Adil Öztop, 1954 yılında yazdığı, 2005 yılında Gümüşlük Belediyesi tarafından yayınlanan Karakaya Köyü kitapçığında, Arap ailelerin varlığından haberdar ediyor bizi. Okurlarının şaşıracağını düşünmüş olmalı ki, “bu Arap aileler hakkında bilgi vermeyi faydalı buldum” diyor Adil Hoca. İsterseniz sözü bu tanıklığa bırakalım: “Zamanın birinde köyün açıklarında bir yelkenli batmış. Bu batan yelkenliden kurtulan iki kişiden biri Arap, diğeri beyazmış. Bunlar bizim köyde epey bir müddet kaldıktan sonra beyaz olan kendi memleketine gitmiş. Arap olan da bizim köyde yerleşerek köylüler tarafından ev bark sahibi yapılmış, yeni bir Arap sülalesini meydana getirmiştir.”
Yazının devamını Atlas’ın Temmuz 2015 sayısında ya da iPad, iPhone, Android Temmuz 2015 uygulamalarında okuyabilirsiniz.
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.doganburda.atlasandroid&hl=tr
Atlas Temmuz 2015 / Sayı 268