Meksika’nın Yucatán Yarımadası’ndaki eski Chichén Itzá şehri, bir zamanların en önemli Maya yerleşimlerinden biriydi. MS 600-1000 yılları arasında Mayaların yaşadığı şehir, Orta Amerika’nın üzerine en çok çalışılan arkeolojik alanlarından biri oldu. Bununla birlikte Chichén Itzá’daki ritüel alanlarının sosyal ve kültürel kullanımı ile halkının Orta Amerika’daki diğer toplumlarla genetik bağlarına dair kimi sorular cevapsız kaldı. Almanya’daki ünlü Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nün yeni bir araştırması ise bu sorulara yeni cevaplar veriyor. 1967 yılında Mayaların tanrılara insan kurban ettikleri içi su dolu bir çöküntü çukuru olan Kutsal Cenote yakınlarında bir toplu mezar odası bulunmuş ve 500 yıldan uzun süre öncesine ait insan kalıntılarından tahmini yaşları saptanmıştı.
Üstteki fotoğraf: DC_COLOMBIA /ISTOCK
Günümüz Tixcacaltuyub halkı ile 500 yıldan uzun süre önce kurban edilen çocuklar arasında genetik süreklilik tespit edildi.
Yakın zamanda genetik biliminin yardımıyla yapılan testlerin sonuçları ise Nature dergisinde yayımlandı. 64 çocuk kurbana dair genetik analizler, tüm bireylerin erkek, yarısından fazlasının 3-6 yaş arasında ve birçoğunun akraba ve hatta iki çiftin de ikiz olduğunu ortaya koydu (ikizlerin Maya ve Orta Amerika mitolojisinde önemli bir yeri vardı). Araştırmacılar, yakındaki Tixcacaltuyub kasabasında yaşayan 68 kişiden de örnekler aldı. Bu örnekler, günümüzün ve geçmişin Chichén Itzá sakinleri arasındaki genetik sürekliliği de ortaya koydu. Ancak günümüz insanlarının, İspanyol sömürgesi döneminde tanıştığı yeni hastalıklara karşı bağışıklık geliştirdiği anlaşıldı. MÖ 250 yılında kurulan Chichén Itzá’daki Maya dönemi, 1697 yılındaki İspanyol istilasıyla sona ermişti.
Neden kurban veriyorlardı?
Mayalarda kurban verme ritüelinin önemli bir tarım ürünü olan mısırın döngüleriyle ilişkili olabileceği üzerinde duruluyor. Ayrıca Maya yağmur tanrısı Chaac’a adak olarak verilmiş olabilirler.
