İttihat ve Terakki döneminin en önemli siyasi davalarından “Cemiyet-i Hafiye Davası”nın tek kadın sanığı Fatma Şahende Erginarslan’ın tevkif günlerini kaydettiği defter, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından kitap haline getirildi. Şahende Hanım, 1875-1925 arasında, altı yüzyıllık bir imparatorluğun son dönemleri ve genç Cumhuriyetin kuruluş yıllarına rastlayan sancılı bir dönemde yaşamış bir Osmanlı kadınıydı.
1789 Fransız Devrimi ile bütün Avrupa’yı etkileyen rüzgâr ile mutlak monarşi devrilerek yerini cumhuriyet rejimi almıştı. Osmanlı İmparatorluğu da bu rüzgârdan nasibini almış 1908’de II. Abdülhamid’in istibdadına son verilerek yeni bir devir başlamıştı. İttihat ve Terakki Cemiyeti, Meşrutiyet’in ilanına önayak olmuş, 1908-1918 yılları arasındaki bu on yılda etkili olarak ülkenin kaderine damgasını vurmuştu.
Meşrutiyet’in ardından yeni yönetimin kimi uygulamaları, muhalif gazetecilerin faili meçhul cinayetlere kurban gitmesi, farklı düşüncelerin susturulması, seçimlere gölge düşmesi Meşrutiyet’ten umduğunu bulamayan kitlelerin giderek artan tepkilerine yol açtı. Bu memnuniyetsizlik İttihat Terakki karşıtı pek çok siyasi faaliyetin doğmasına neden oldu. Şahende Hanım’ın 11 Temmuz 1910 yılında tutuklanarak Hasan Efendi isminde bir polis memurunun evinde mahpus tutulması bu toplumsal ve siyasi olayların bir ürünüydü.
