TEMA Vakfı’nın Kurucusu ve Onursal Başkanı Hayrettin Karaca’nın vefatını üzüntüyle öğrendik. “Toprak Dede” lakabıyla tanınan Karaca, ömrünü adadığı Yalova’daki Karaca Arboretumu’nda yaşıyordu. Eskiden ailesinin elma bahçesi olan araziyi 1980’de adeta ağaç müzesine çevirdi. Anadolu’nun dört bir yanından, dünyanın çeşitli yerlerinden yüzlerce bitki getirdi arboretuma. 135 bin metrekarelik alanda 5 binden fazla çeşit bitki var.
Hayrettin Karaca, bu bitkileri toplamak için Türkiye’de 450 bin kilometre yol kat etti. Bazı yerlere farklı mevsimlerde defalarca gitti. Erozyonu o zamanlarda fark edip, mücadele kararı aldı. Toprağın üst tabakası kayboluyordu. Vehbi Koç’un teklifi sonrasında da Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı’nı 1992’de resmen kurdular. TEMA’yı kurduklarında artık 70 yaşındaydı.
Ama mücadele daha yeni başlıyordu. Hayrettin Karaca’nın bir yaşam felsefesi vardı. Bunu da üç kelimeyle tarif ediyordu: Bilgi, ilgi ve tepki… Bu cümleleri gazeteci Serkan Ocak’a verdiği bir röportajından aktarıyoruz: “Bilgili olacaksın. Çok oku, çok yaz ama bildiklerini insan ayrımı yapmaksızın paylaş. Elbette bilgili olduğumuz kadar ilgili de olmamız gerekli. En önemlisi tepki. Üzerinize vazife olmayan işlere karışın…”
Fotoğraf: TEMA Vakfı arşivi
