Manisa’nın Yırca köyü termik santral tehdidini atlattı ama bu sırada 6 bin zeytin ağacını kaybetti. Şimdi sıra fidan dikme seferberliğinde ve zeytinlikleri geri kazanmada.
Uzun süre Türkiye gündeminde olan Manisa’nın Soma ilçesine bağlı Yırca köyüne yapılmak istenen termik santralla ilgili son gülen taraf köylüler oldu. Bakanlar Kurulu, santralın yapılabilmesi için köylünün zeytinlik arazisini kamulaştırmıştı. Danıştay bu kararı durdurdu. Ancak olan zeytin ağaçlarına oldu. Kararın açıklanmasından saatler önce proje sahibi şirket Kolin, 5 bin ağacı bir buçuk saat içinde iş makinesiyle yıkıp geçti.
Onlarca yıllık zeytin ağaçları gitti gitmesine, ancak şimdilik köylüler yargı kararından memnun. Arazileri kurtuldu. Biraz zaman alacak, ancak başka bir engel olmazsa arazi yeniden zeytin fidanlarıyla dolacak.
Köylüye ait 84 parsel, yaklaşık 490 dönüm arazi Bakanlar Kurulu kararıyla köylünün elinden alınmıştı. Yırcalıların bu karara karşı yaptığı eylem günlerce sürdü. Zeytinlerin kesilmesine engel olmaya çalışan köylüler darp edildi. Özel güvenlik tarafından kelepçelenen, yerlerde sürüklenen köylülerin mağduriyetine tüm Türkiye tanık oldu.
Enerji Bakanı Taner Yıldız, 100-200 zeytin ağacının yatırımların önüne geçemeyeceğini söylemişti. Ancak şirketin son yaptığı kıyımla verimli 6 bin zeytin ağacı yok oldu. Yırca köyünün Muhtarı Mustafa Akın, karar açıklanmadan önce iş makinesiyle gelip yangından mal kaçırır gibi zeytin ağaçlarının nasıl devrildiğini şu sözlerle anlattı: “Yırca’da düzenli 400 kişi yaşıyor. Burada yan yana iki termik santral var. Üçüncüsünü yapmak istiyorlar. Buranın tek geçim kaynağı zeytincilik. İlk zamanlar yaklaşık bin ağaç aralıklarla kesildi. Ancak daha sonra altı yedi iş makinesi araziye girdi ve bir buçuk saat içinde 5 bin ağacı kesti. O iş makinesi normalde gideceği hızın dört beş katı daha hızlı hareket etti. Bir canavar gibi zeytin ağaçlarını ezip geçti. Zeytin ağaçlarının içinde 300 yıllık olanı da vardı. En genç olanları 15-20 yıllıktı.”
Köylülerin yeniden fidan dikme seferberliğine gireceğini, fidanları çeşitli sivil toplum örgütleri ve meslek odalarının temin edeceğini anlatan Akın, halen zeytinlik arazide nöbet tuttuklarını söyledi. Nöbet yerlerine termik santrallere inat bir güneş sistemi kurduklarını anlatan Akın, “gerekli enerjimizi buradan sağlıyoruz, termik santral olmadan da bunu yapabileceğimizi göstermek istiyoruz” dedi.
Fotoğraf: Zeytin ağaçlarını kaybeden Yırcalıların başlattığı fidan dikme çalışmalarına sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları da destek veriyor.
Yazı: Serkan Ocak / Fotoğraf: Umut Vedat
Atlas Aralık 2014 / Sayı: 261
