Kuzey Kutbu’nun derdi bitmiyor. Küresel ısınma nedeniyle kaydedilen rekor erimeden sonra şimdi de başı madencilerle dertte. Kutup bölgesinde maden arama başvuruları son aylarda rekor düzeye ulaştı.
NASA, 16 Eylül 2012’de Kuzey Kutbu’nda gözlenen buzla kaplı alanın uydu ölçümlerinin başladığı 1979 yılından beri en alt düzeye indiğini bildirdi. New Scientist dergisinde yayımlanan son makalede ise erime nedeniyle petrol, gaz, mineral gibi maden ve fosil yakıt arama çalışmalarının görülmemiş bir hızla arttığına yer verildi.
Birçok uzmana göre Kuzey Kutbu, 21. yüzyılın enerji ihtiyacının karşılanmasında anahtar bir rol oynayacak. Amerika Jeoloji Araştırma (USGS) Enstitüsü’ne göre kutup bölgesi dünyanın henüz keşfedilmemiş en zengin doğalgaz yataklarını barındırıyor. Alaska’nın kuzey kıyıları en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip. Rusya’nın Yamal Yarımadası günümüzde dünyanın doğalgaz ihtiyacının beşte birini karşılıyor. Yine Rusya’nın Norilsk madeni dünyanın en büyük nikel ve paladyum üretim yeri. Alaska’nın Red Dog maden işletmesi ise dünyanın en büyük çinko üreticisi.
Erimenin de etkisiyle bölgede maden arama çalışmaları daha da kolaylaştı. Birçok şirket maden arama çalışmaları için kredi ve teşvik başvurusunda bulunuyor ve yatırım yapıyor. Örneğin Nunavut Resources Corporation, Kanada’nın kuzeyinde yer alan Kitikmeot bölgesinde yarım milyon kilometrekarelik bir alanda altın, elmas ve lityum aramak için 18 milyon dolar teşvik kredisi talebinde bulundu. Dünyanın en ünlü şirketlerinden Shell kutuptaki çalışmaları için şimdiden 5 milyar dolar yatırım yaptı. Lloyd’s şirketinin ise gelecek 10 yıl için 100 milyar dolar yatırım bütçesi ayırdığı biliniyor. Bu bir anlamda buzulların erimesinden sorumlu şirketlerin eriyen buzullardan kazanç sağlaması demek. Uzmanlar bu yatırımların birçok altyapı çalışmalarını da beraberinde getirdiğine işaret ederek yakın zamanda el değmemiş alan kalmayacağını da belirtiyor.
Değişen Balık Göç Yolları
Deniz suyu sıcaklıklarının artmasıyla alg sayısındaki artış besin zincirinin de değişmesine neden oldu. Isınmanın etkisiyle balıklar kuzeye göç ediyor. Artık bölgede daha fazla balık var. Dev endüstriyel balık şirketlerine ait tekneler bölgede dolaşmaya başladı bile. Balık rezervlerini ve sürdürülebilir balıkçılığı korumak için Uluslararası Denizcilik Organizasyonu çalışmalar sürdürüyor. Ancak ne kadar başarılı olabileceği tartışmalı.
Kuzeydoğu Deniz Geçidi
Erimenin etkisiyle ulaşıma elverişli hale gelen Kuzeydoğu Geçidi yakın bir gelecekte dünya ticaret dengelerini değiştirecek. Atlas’ın Mart 2012, 228. sayısında bir doğalgaz tankerinin, Ağustos 2011’de Kuzeydoğu Geçidi’ni kullanarak Rusya’nın Murmansk Limanı’ndan Tayland’a 7 buçuk gün gibi rekor bir sürede ulaştığını yazmıştık. Örneğin Kore’den Hollanda’ya giden bir gemi geçidi kullanırsa Süveyş Kanalı’nda sıra beklemeden ve Hint Okyanusu’nda korsanların eline geçme derdi olmadan yolu 5 bin 500 kilometre kısaltarak yükünü ortalama 600 bin dolar daha ucuza taşıyabilecek. Tüm bunların anlamı; tehlikeli yük taşıyan daha fazla geminin kuzeyde dolaşması, daha fazla tehlike demek.
Turizm elbette fosil yakıtların yanında daha masum bir tehlike. Ancak her yıl 1 milyon kişi Kuzey Kutbu’nu ziyarete gidiyor. Bu da daha çok “ayak izi” anlamına geliyor.
Atlas Aralık 2012 / Sayı 237
