Anasayfa KeşfetBilim Anadolu’nun Yeni Sakini İran Kertenkelesi

Anadolu’nun Yeni Sakini İran Kertenkelesi

İran kertenkelesinin Anadolu’da keşfedilmesiyle türün İran’a endemik olmadığı belirlendi. Yüksek dağlarda yaşayan tür, Türkiye sürüngenleri içinde önemli bir yer tutacak.

Muhteşem bir biyoçeşitliliğe sahip olan Anadolu’da hâlâ keşfedilmeyen türler bulunuyor.  Araştırmalar yapıldıkça sahip olduğumuz zenginliğimizin bilinenden daha fazla olduğu ortaya çıkıyor. Bunun en son örneği İran kertenkelesi (Iranolacerta brandtii). Bugüne kadar sadece İran sınırları içerisinde yaşadığı bilinen bu kertenkelenin ilk kez Türkiye’de de varlığının tespit edilmesiyle türün İran’a endemik olmadığı anlaşıldı. İran kertenkelesi, Adıyaman Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Mehmet Zülfü Yıldız ve Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Bölümü’nde doktorasını yapan uzman biyolog Naşit İğci tarafından tespit edildi. Araştırmacılar Van’ın 283 farklı bölgesinde gözlem yaptılar. Fakat dört bölgede İran kertenkelesi gözlemlendi. Araştırmacılardan Mehmet Z. Yıldız, Atlas’a yaptığı açıklamada yeni tespit edilen türü şöyle anlattı:

“İran kertenkelesi toprak altında, özellikle üzerlik ve büyük dikenli bitkilerin köklerinde açtıkları yuvalarda yaşıyor. Erkek bireyler dişilere göre daha büyük ve eşeyler arasında renk farklılıkları var. Erkeklerde canlı mavi ve yeşil tonlar vücut ortasına kadar devam ederken, dişileri daha solgun renklere sahip. Erkek bireyler özellikle üreme döneminde daha parlak renklidir. Renkleriyle oldukça sevimli görünen İran kertenkelesi, Türkiye herpetofaunasında şimdiden önemli bir yer alacak gibi görünüyor. Maksimum 70 santimetre boya ulaşan tür, oldukça ürkek ve insanları görünce hızla yuvasına kaçmaya çalışıyor. Yüksek dağlarda yaşadığından dolayı ancak mayıs ve ekim aylarında aktif olarak gözlenebilen kertenkeleyi maalesef diğer türlerde olduğu gibi habitat tahribatı tehdit ediyor. Tarla açmak için sürülen doğal alanlar kertenkelelerin yaşama alanını tahrip ediyor. İran kertenkelesi gibi Anadolu’da daha önce varlığı tespit edilmeyen türlerin keşfedilmesiyle ne kadar kıymetli bir coğrafyaya sahip olduğumuzu daha iyi anlıyoruz. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma Milli Parklar Müdürlüğü tarafından desteklenen, biyolojik çeşitlilik, envanter ve izleme projeleri ile çevre örgütlerinin yürüttüğü çalışmalar sayesinde Türkiye’de bilinen türlerin dağılışı ve ekolojisi daha iyi anlaşılacak ve Türkiye’de bilinmeyen yeni türlerin varlığı keşfedilecek”

Fotoğraf: Van ili sınırlarında varlığı tespit edilen İran kertenkelesinin erkek bireyleri dişilere göre daha büyük. (Bayram Göçmen)

Haber: Tülay Zihli Özgür

Atlas Nisan 2015 / Sayı 265

Benzer Yazılarımız

Yorum Yap