Burun boynuzlu ejderha kertenkelesi yaklaşık 130 yıl önce, İtalyan kaşif Elio Modiglian tarafından Endonezya ormanlarında keşfedilip Cenova’daki bir doğa tarihi müzesine getirilmişti.
Burnundan çıkıntı yapan bir boynuz ile dikkat çeken kertenkele, 1933’te harpesaurus modiglianii adını aldı. Ancak şimdiye kadar böyle bir kertenkele bulan kimseye rastlanmamıştı.
The Washington Post‘un haberine göre, 2018 Haziran ayında Endonezya’nın Kuzey Sumatra’sındaki Toba Gölü’nü çevreleyen dağlık bir bölgede kuş araştırması yapan bağımsız bir yaban hayatı biyoloğu Chairunas Adha Putra tarafından bir süper volkanın kalderasını dolduran gölün yakınında bulunana kadar bu kertenkelenin neslinin tükendiği zannediliyordu.
Burada bulunan numune Jakarta’ya gönderiliyor. Biyolog Chairunas Adha Putra bu durumu “İlginç morfolojik özelliklere sahip ölü bir kertenkele buldum ancak ne olduğundan emin değildim” diyerek tanımladı.
Araştırmacı Thasun Amarasinghe, bunun Kuzey Sumatra’da bulunan ilk ve tek burun boynuzlu kertenkele türü olduğunu tespit etti.
Yaban hayatı biyoloğu Chairunas Adha Putra bir kez daha adaya gitti. Günler süren çalışmaların ardından bir dalda uzanan ve büyük ihtimalle uyuyan burun boynuzlu kertenkeleyi doğasında gözlemlemeyi başardı. Kertenkelenin fotoğraflarını çekti.
Bu verileri kullanarak kertenkeleyi 1933’te tanımlanan tür ile karşılaştıran Thasun Amarasinghe, Chairunas Adha Putra’nın gözlemlediği canlı kertenkele ile ölü kertenkelenin aslında aynı, harpesaurus modiglianii türüne ait olduğu sonucuna vardı.
Cenova müzesindeki örnekle kıyaslandığında Chairunas Adha Putra’nın bulduğu canlı kertenkele, çevresindeki bitki örtüsüne göre değişme özelliğini taşıyan açık yeşil renge sahip. Thasun Amarasinghe, canlının tehdit hissettiği anda kahverengimsi turuncu bir renge döndüğünü belirtiyor.
Sürüngen, genellikle ejderha kertenkeleleri olarak adlandırılan ve sakallı ejderhalar türlerini içeren Agamidae kertenkele ailesine ait.
Thasun Amarasinghe ve Chairunas Adha Putra buluntularından dolayı heyecanlı olsa da kertenkelenin geleceği konusunda endişe duyuyor. Amarasinghe “Yaşayan ejderha bir koruma alanının dışında bulundu ve yakınlarda büyük bir orman kaybı yaşanıyor” diyor.
Tel Aviv Üniversitesi’nden herpetolog Shai Meiri ise burun boynuzlu kertenkelenin yeniden ortaya çıkmasından önce hiç kimsenin bu türün tam olarak nerede yaşadığını bilmediğini belirtiyor. Ama şimdi kertenkelenin üzerinde çalışabileceğini ve koruma önlemlerinin alınabileceğini söylüyor.
