İlk kez bir Neandertal ailesi tanımlandı: Bir baba, ergenlik çağındaki kızı ve birkaç yakın akrabaları… Soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimiyle ilgili çalışmalarıyla bu yıl Nobel Tıp Ödülü’ne layık görülen İsveçli genetikçi Svante Pääbo’nun da aralarında bulunduğu araştırmacıların katkı verdiği çalışma, Nature dergisinde yayımlandı.
Araştırmaya göre, söz konusu aile 54 bin yıl önce Sibirya’da yaşadı. Ekip, Chagyrskaya Mağarası’nda birlikte yaşayan (ve muhtemelen açlıktan ölen) 11 Neandertal ile yakınlardaki bir mağarada yaşayan iki Neandertal’in kemik ve dişlerinden elde ettikleri DNA’ları karşılaştırdı. Sonuç şaşırtıcıydı: Sekizi yetişkin, beşi çocuk olan 13 Neanderthal arasındaki genetik farklılık çok azdı. Muhtemelen bu bölgede 10’ar ya da 20’şerli gruplar halinde yaşıyorlardı. Hepsi de aynı zaman diliminde yaşamıştı, yani büyük olasılıkla aynı sosyal gruba aitlerdi.
Chagyrskaya Mağarası
Anneden çocuğa geçen mitokondriyal DNA ile babadan geçen Y kromozomlarını inceleyen araştırmacılar, ilkinde daha fazla genetik çeşitliliğe rastladı. Bu da onlara, kadınların Neandertal grupları arasında daha fazla hareket etmiş olabileceğini gösterdi. Belki de uygun eş arıyorlardı. Mağaralarda yaşıyor, nehir yataklarında bizon, at ve dağ keçisi avlıyor, taştan aletler yapıyorlardı.
Çalışmamız, bir Neandertal topluluğunun neye benziyor olabileceği konusunda somut bir resim çiziyor. Artık Neandertaller bana daha ‘insan’ geliyor.
BENJAMIN PETER, ARAŞTIRMA YAZARLARINDAN
Üstteki fotoğraf: Max Planck Enstitüsü Evrimsel Antropoloji Direktörü Svante Pääbo, bu yıl Nobel Tıp Ödülü’nü kazandıktan sonra basın toplantısına bir Neandertal kafatası modeliyle gelmişti.