Anasayfa KeşfetBilim Sessiz Kanatlar

Sessiz Kanatlar

Uçakların gürültüsünü azaltacak sır, baykuşların kanatlarında gizli. Yeni araştırmalar, bilim insanlarını gökyüzünde sessizce süzülecek uçaklar tasarlamaya bir adım daha yaklaştırdı.

Yazı: Selcen Pirge
Fotoğraf: M-Reinhardt / Bayağı Peçeli Baykuş (Tyto Alba)

Geceleri avlanan baykuşlar yalnızca uçarken değil, yerden havalanırken bile o kadar sessiz ki, bu sayede avlarına hiç fark ettirmeden yaklaşabiliyorlar. Bugüne dek baykuşların kanat yapılarının inceliklerini araştıran pek çok araştırma yapıldı. Bilim insanları, bilgisayar, uçak ya da rüzgâr türbinlerindeki pervanelerin gürültüsünü azaltabilecek tasarımlar peşinde.

Cambridge Üniversitesi, Uygulamalı Matematik ve Teorik Fizik Bölümü’nden Profesör Nigel Peake ve meslektaşları, yüksek çözünürlüklü bir mikroskopla baykuşların sessiz uçmalarını sağlayan özellikleri detaylı olarak incelediler. Yaptıkları incelemeler sonucunda da tüy yapılarını örnek alarak yepyeni bir yüzey malzemesi geliştirdiler. İlk testler, geliştirdikleri bu malzemenin pervane gürültüsünü önemli ölçüde azaltabileceğini gösterdi.

Baykuşların kanatlarının ön kısmında eşit aralıklarla dizili sert tüycükler bulunuyor. Bu tüyler taraksı bir yapıya sahip. Kanadın yan tarafındaki tüylerin uçları da esnek püskülümsü yapıda. Bu özelliklerin yanı sıra kanatların üst kısımlarının yumuşak kadifemsi tüylerle kaplı olmasının baykuşların sessizce uçabilmelerini sağladığı belirtiliyor. Prof. Peake bu durumu, baykuşların anatomik yapısının kanadın üstünden geçen havanın akışını kolaylaştırarak sesi dağıttığını ve bu şekilde gürültü meydana gelmesini engellediğini dile getirerek açıklıyor.

Çalışmalarını ABD’de bulunan Iowa Eyalet Üniversitesi’nde sürdüren Yard. Doç. Anupam Sharma ve doktora öğrencisi Bharat Agrawal da Ocak 2016’da Uzay ve Havacılık Bilimleri Toplantısı’nda bir makale sundular. Sunumları, zifiri karanlıkta hiç zorlanmadan avlanabilen bayağı peçeli baykuş (Tyto alba) üzerineydi. Konuşmalarında bu baykuşların iki sebepten ötürü sessizce uçmalarının hayati önem taşıdığını belirttiler: Bir yandan uçarken bir yandan çevrelerini dinleyerek karanlıkta avlarının yerini tespit etmek ve avlarının onları duymasını engellemek. Baykuşların kulakları asimetrik olduğundan sesler bir kulağa diğerinden biraz daha önce ulaşıyor. Özel boyun yapıları sayesinde de başlarını her yöne 270 derece döndürebiliyorlar. Böylece tahıl tanesi çiğneyen bir farenin çıkardığı ses gibi en ufak çıtırtının kaynağını bile belirleyebiliyorlar!

Fotoğraf: Baykuşların gece karanlığında avlanmaya yarayan “süper güçleri” var: Üstün gece görüşü, sessizce uçmasını sağlayan kanatlar ve karın altındaki küçük bir memelinin sesini duyacak denli hassas kulaklar…

Benzer Yazılarımız

Yorum Yap