Anasayfa KeşfetArkeoloji Troia’da Yeni Başlangıç

Troia’da Yeni Başlangıç

Ayşegül Parlayan Özalp

Troia’da bir dönem sona erdi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rüstem Aslan ile yeni dönemi ve Troia’nın geleceğini konuştuk.

Troia’da 19. yüzyıldan beri arkeolojik kazılar yapılıyor. Bilim tarihi açısından da her biri ayrı bir dönemi yansıtan bu kazıları kısaca özetler misiniz?
Troia’da 150 yılda beş ayrı arkeolog kazı yaptı. İlk olarak 1863 yılında İngiliz Frank Calvert, Hisarlık Tepe’yi arkeolojik olarak keşfetti. 1870-90 yılları arasında Alman Heinrich Schliemann da kişisel olarak sürdürdüğü kazılarda, Hisarlık Tepe’yi Troia’ya dönüştürdü. 1932-38 yıllarında Cincinnati Üniversitesi adına çalışan Amerikalı arkeolog Carl William Blegen ise Troia’yı Ege arkeolojisinin merkezine yerleştirdi. Almanya, Tübingen Üniversitesi’nden Manfred Osman Korfmann’ın 1988-2005 yılları arasında sürdürdüğü çalışmalar ise “yeni dönem kazıları” olarak adlandırıldı. Bu kazılar Troia’yı arkeolojik anlamda Anadolu’ya geri verdi. Dolayısı ile araştırma tarihçesi açısından Troia’yı arkeoloji biliminin doğduğu ve gelişmelere ayna tutan bir yer olarak tanımlayabiliriz.

Korfmann’nın 1988 yılında başlattığı kazılar pek çok alanda yenilikler getirdi.

Sizinle yeni bir dönem başlıyor; peki Korfmann’ın ölümü sonrasındaki dönemi özetleyebilir misiniz?
Korfmann’ın ardından çalışmalara aynı üniversiteden Prof. Dr. Ernst Pernicka devam etti. Ancak yeterli kaynak bulunamaması bazı aksamalara neden oldu, daha az kazı yapıldı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da tüm kazılardan talep ettiği koruma ve restorasyon çalışmaları istenildiği gibi gerçekleştirilemedi. 2012 yılı sonunda ise Prof. Pernicka hem kaynak sağlanamadığı hem de yakın zamanda emekli olmaya hazırlandığı için görevi bıraktı.

Troia’da bundan sonra çalışmalar nasıl devam edecek?
Yirmi beş yıldır Troia’da kazılara katılmaktayım. Yedi yıldır da Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde görevliyim. Korfmann döneminde Troia Vakfı, onun ölümü sonrasında Çanakkale Belediyesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin desteğiyle Türkiye’nin en iyi arkeoloji kütüphanelerinden biri kuruldu. Dolayısıyla Çanakkale’de artık Troia kazılarını devam ettirebilecek birikim ve altyapı mevcut. Bizler de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi olarak Troia kazılarına talip olduk. Rektörümüz Prof. Dr. Sedat Laçiner çalışmalarımıza başından beri büyük destek veriyor, Troia kazılarını ülkenin ve üniversitemizin prestij projeleri arasında görüyor. 2013 yılı için, yedi farklı ülkeden gelecek, Troia konusunda deneyimli uzman ve arkeologlardan oluşan bir ekiple çalışmalara devam etmeyi planlıyoruz.

Troia’da arkeolojik olarak bundan sonra hangi sorulara cevap aranacak?
Özellikle Tunç Çağı nekropolü arama çalışmalarının çok büyük arkeolojik sürprizler ortaya koyacağına inanıyoruz. Konuyla ilgili elimizde önemli ipuçları var. Bunları takip edeceğiz.
Bunun yanı sıra “Troia Hazineleri”nin kronolojik bazı sorunları var. Onlara cevap arayacağız. Bir de Troia I, İÖ 3000 öncesi kültürlere ait, Korfmann döneminde elde edilen verileri daha da detaylandırmak istiyoruz. “Troia Kültürünün Kökeni” sorusuna cevap arayacağız.

Uzun yıllardır devam eden Troia Müzesi çalışmaları ne aşamada?
Yaklaşık 15 yıldır gündemde olan Troia Müzesi’nde son aşamaya gelindi. Yarışmayı kazanan proje ihaleye çıktı. Yanılmıyorsam bu günlerde sonuçlar açıklanacak ve inşa çalışmaları başlayacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı kararlı bir şekilde müze sürecini takip etti. Troia Müzesi’nin, son yıllarda büyük atılım gösteren Türkiye’deki arkeoloji müzelerine yeni bir boyut kazandıracağına inanıyorum. Ülkemizden kaçırılan ve yurtdışında 44 farklı müze ve koleksiyonuna dağılan eserleri haklı bir şekilde geri isteyeceğiz. Etik anlamda da yeni bir sürecin başlayacağına inanıyorum. Tabii ki müze ören yerine gelen turist sayısını kalıcı bir şekilde arttıracak. Bu nedenle özellikle koruma ve restorasyon çalışmalarını ön planda tutmayı düşünüyoruz. Türkçe ve diğer dillerdeki yayın çalışmalarını da kesintiye uğramadan devam ettireceğiz.

Söyleşi: Necmi Karul / Fotoğraflar: Troia Kazısı Arşivi
ATLAS ŞUBAT 2013 / SAYI:239

Benzer Yazılarımız

Yorum Yap