Kızılırmak üzerine inşa edilen ve Samsun’un Bafra, Sinop’un Durağan ilçeleri arasında uzanan Altınkaya Baraj Gölü, yörenin kaderini coğrafyadan iklime, doğadan sosyal yaşama kadar yeniden şekillendirdi.
Yazı: Mehmet Sait Taşkiran / Fotoğraflar: Turgut Tarhan
Hırçın Karadeniz kuzeyde, dağların öte tarafında kalmış, buralara kadar sokulamıyordu. Altınkaya Baraj Gölü’nün bulunduğu bölgeyi, İç Anadolu bozkırını dolanarak gelen Kızılırmak şekillendirmişti. Bu devasa nehir, Samsun’un Bafra ilçesinde denize karışmadan önce baraj gölüne dönüşerek coğrafyayı kökten ikiye ayırıyordu.
Suyun peşi sıra Vezirköprü’den kuzeye doğru yol alıyordum. Kaplancık seyir alanına vardığımda Altınkaya Baraj Gölü geniş bir yay halinde karşıma çıktı. Gölün kıyılarından dağlar ve yayvan yamaçlar yükseliyordu. Batıda Küre Dağları’nın son uzantıları alçalarak gölle kesişirken, doğuda Canik Dağları yükselmeye başlıyordu. Suyun azaldığı korunaklı koylarda adacıklar oluşmuştu. Seyir alanında ilerledikçe panoramik bir fotoğrafın birleşen parçaları gibi önümdeki manzaraya yeni görüntüler ekleniyordu. Bana eşlik eden Orman Mühendisi Hasan Açık ile öğretmen ve araştırmacı Bünyamin Kıvrak bile defalarca gördükleri manzara karşısında ilk defa tanık oluyorlarmış gibi büyüleniyorlardı.
Bir süre sonra mola vermek için yönümüzü Özyörük köyüne çevirdik. Köyün sakinliğini ortasından akan suyun sesi bozuyordu. Dar kıvrımlarla yol alan su, yamacın bittiği noktada baraj gölüne karışıyordu. Köy meydanı sayılabilecek yerde keçilerin, koyunların başında bekleyen Eyüp Çağlayan ile karşılaştık. Selam verip ayaküstü sohbete koyulduk. Köyün kuzeyindeki kayalıkların dibinden kaynayan suyun adının Uyuzsuyu olduğunu öğrendim. Geçmişte bütün Yörük çobanlarının büyük sürüleriyle sürekli uğradığı ve hayvanlarını uyuza iyi geldiği söylenen bu suda çimdirdiklerini anlattı Çağlayan.
Fotoğraf: Şahinkaya Kanyonu, Altınkaya Barajı’nın en dar bölümünü oluşturuyor. Kızılırmak sularının milyonlarca yıl aşındırarak şekil verdiği bu dar vadi kısmen baraj sularıyla dolduktan sonra fiyordu andıran son görünümüne kavuştu. Vezirköprü ilçe merkezinin 17 kilometre kuzeybatısındaki kanyonun iki yakasında yükselen yüzlerce metrelik kayalıklar ve sık bitki örtüsü nedeniyle buraya karadan ulaşmak hayli zor.
Yazının devamını Atlas’ın Şubat 2015 sayısında ya da iPad, iPhone, Android Şubat 2015 uygulamalarında okuyabilirsiniz.
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.doganburda.atlasandroid&hl=tr
Atlas Şubat 2015 / Sayı 263
